Upadłość konsumencka Kraków- Kancelaria Radcy Prawnego J. Orłowska-Pączek

• adres: ul. Dajwór 14/19, 31-052 Kraków
• koszt usługi: 4 200 zł
• opłata sądowa: 30 zł
• czas realizacji: 2-3 dni
• nazwa Kancelarii: Kancelaria Radcy Prawnego J. Orłowska-Pączek
• telefon: +48 726 606 175
• witryna: https://www.radca-orlowska.pl/upadlosc-konsumencka-krakow
• e-mail: kontakt@radca-orlowska.pl
• zakres usługi: prowadzenie całego postępowania w imieniu Klienta
• Sąd właściwy: Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia

Czym jest likwidacja masy upadłości?

Jak wiadomo jednym z podstawowych zadań syndyka w toku postępowania jest likwidacja masy upadłości. Likwidacja masy upadłości polega w uproszczenia na zamianie składników majątkowych należących do dłużnika na środki pieniężne. Likwidacja masy upadłości jest także nazywana jej upłynnieniem. Jeżeli chcesz uzyskać więcej informacji na temat  upadłości konsumenckiej w Krakowie zapraszamy do kontaktu. 

Spis inwentarza masy upadłości

Syndyk po ogłoszeniu przez dłużnika upadłości niezwłocznie sporządza dokument jakim jest spis inwentarza. Spis inwentarza jest sporządzany na formularzu, który zawiera takie pozycje jak:

• sygnaturę sprawy
• imię i nazwisko upadłego,
• oznaczenie Sądu upadłościowego,
• imię i nazwisko osoby pełniącej funkcje syndyka, lub nazwa w przypadku gdy funkcję tą pełni spółka, a także numer KRS oraz inne dane identyfikujące syndyka, najczęściej nr NIP,
• numer licencji doradcy restrukturyzacyjnego,
• numer każdego składnika majątkowego,
• wykaz środków pieniężnych znajdujących się w kasie z podaniem kwoty oraz waluty,
• wykaz środków pieniężnych na rachunkach bankowych z podaniem nr rachunku, nazwy banku, kwoty oraz waluty,
• wykaz nieruchomości i użytkowań wieczystych z podaniem numeru księgi wieczystej, opisu nieruchomości / użytkowania wieczystego, wielkości udziału w prawie oraz szacunkowej wartości,
• wykaz ruchomości z podaniem opisu oraz szacunkowej wartości,
• wykaz innych praw z podaniem ich opisu i szacunkowej wartości,
• data i podpis syndyka.

Oszacowanie masy upadłości

W spisie inwentarza syndyk musi podać szacunkową wartość składników mienia masy upadłości. W związku z tym przed sporządzeniem tego dokumentu syndyk powinien dokonać oszacowania. Syndyk samodzielnie dokonuje czynności, w zakresie oszacowania. W przypadku ruchomości syndyk może ustalić ich szacunkową wartością miedzy innymi na podstawie ofert zamieszczanych w portalach ogłoszeniowych, np. olx lub sklepach internetowych typu allegro. W przypadku składników bardziej wartościowych, przede wszystkim nieruchomości syndyk powinien, w celu dokonania oszacowania zwrócić się do osoby posiadającej wiedzę specjalistyczną oczywiście jeżeli sam jej nie posiada. Osobą taką będzie rzeczoznawcy majątkowego, który na zlecenie syndyka sporządzi operat określający wartość nieruchomości. Podobnie sytuacja wygląda gdy do masy upadłości wchodzą antyki lub inne przedmioty, których samodzielna wycena nie jest możliwa. Syndyk powinien jednak mieć na uwadze także koszty opinii sporządzonych przez rzeczoznawcę majątkowego. Jeżeli syndyk nie może samodzielnie ustalić dokładnej wartości składnika majątkowego, ale jednocześnie oczywistym jest, że jego wartość jest niższa lub zbliżona do kosztów sporządzenia opinii przez biegłego, to w takiej opinii należy zrezygnować i dokonać oszacowania samodzielnie na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, nawet jeżeli wycena ta może być wadliwa. Syndyk nie musi także korzystając z usług wyłącznie biegłego rzeczoznawcy majątkowego, gdyż może dokonać wyceny także z pomocą każdego innego rzeczoznawcy majątkowego, jeżeli uzna to za celowe w postępowaniu. Syndyk może zlecić sporządzenie operatu szacunkowego, ale także skorzystać z uproszczonych sposobów wyceny, które nie wymagają sporządzenia takiego dokumentu. Wyjątkiem są tutaj nieruchomości oraz innego składnika majątku, o których sposobie likwidacji syndyk musi zawiadomić sędziego komisarza, gdyż w tym przypadku najczęściej koniecznie jest sporządzenie operatu szacunkowego przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego.

Plan likwidacyjny masy upadłości

Plan likwidacji to dokument, w którym syndyk określa w jaki sposób dokona likwidacji danego składnika majątkowego, np. poprzez sprzedaż z wolnej ręki lub w ramach zorganizowania przetargu lub aukcji. Plan likwidacji powinien zawierać:

• proponowane sposoby likwidacji,
• tryby sprzedaży składników majątku,
• planowane terminy dokonywanych czynności,
• preliminarz wydatków.

Sprawozdanie finansowe syndyka

W przypadku, gdy upadły nie był konsumentem w dniu ogłoszenia upadłości syndyk ma obowiązek sporządzić sprawozdanie finansowe.

Sprawozdanie finansowe sporządza się na podstawie:

• spisu inwentarza,
• innych dokumentów upadłego.

Syndyk sporządza sprawozdanie finansowe niezwłocznie po wytworzeniu ww. dokumentów.

Sprawozdanie to powinno być sporządzone na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości.

Sprawozdanie takie musi zawierać:

• bilans;
• rachunek zysków i strat;
• informację dodatkowej, obejmującą wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

W praktyce najczęściej sprawozdanie takie jest sporządzane przez księgowego, doradcę podatkowego lub biegłego rewidenta, gdyż wymaga ono posiadania wiadomości specjalnych, z zakresu rachunkowości.

Brak możliwości sporządzenia spisu inwentarza, oszacowania, planu likwidacji lub sprawozdania finansowego

Jeżeli syndyk nie może sporządzić tych dokumentów z obiektywnych przyczyn, ma obowiązek sporządzić ogólne sprawozdanie o stanie masy upadłości i możliwości zaspokojenia wierzycieli oraz przedłożyć je w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia upadłości sędziemu-komisarzowi. W przypadku gdy ustaną przyczyny braku możliwości sporządzenia ww. dokumentów syndyk powinien niezwłocznie je sporządzić.

Pierwsze czynności syndyka w ramach likwidacji masy upadłości

Po złożeniu w Sądzie dokumentów, tj. spisy inwentarza oraz sprawozdania finansowego, względne sprawozdania ogólnego syndyk może podjąć pierwsze czynności faktyczne i prawne, w celu likwidacji masy upadłości. Syndyk powinien dążyć do tego, aby likwidacja majątku upadłego nie trwała dłużej niż 6 miesięcy. Przekroczenie tego terminu nie powoduje skutków procesowych, ale jeżeli nie jest uzasadnione może powodować możliwości pociągnięcia syndyka do ewentualnej odpowiedzialności zawodowej, udzielenia przez sędziego komisarza upomnienia albo zastosowania innej kary. Postępowanie upadłościowe powinno trwać jak najkrócej. Przy ocenie jakości pracy syndyka czynnik ten również ma znaczenie. W przypadku gdy na określony sposób likwidacji muszą wyrazić zgodę sędzia-komisarz lub rada wierzycieli zgoda taka lub odmowa jej udzielenia powinna być dokonana w terminie dwóch tygodni od złożenia przez syndyka wniosku na określony sposób likwidacji.

Wstrzymanie czynności likwidacyjnych

Już samo wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości powoduje, że upadły traci zarząd swoim majątkiem i mogą zostać w stosunku do tego majątku podjęte czynności, w celu jego likwidacji. Może się jednak zdarzyć tak, że upadły zaskarży postanowienie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. W takim przypadku może ono zostać zmienione, a jednocześnie w tym czasie mogą być już podjęte czynności, takie jak sprzedaż składników majątku dłużnika, które będą już nieodwracalne. W celu uniknięcia takiej sytuacji istnieje możliwość, aby sędzia-komisarz nakazał syndykowi wstrzymanie czynności likwidacyjnych do czasu gdy postanowienie o ogłoszeniu upadłości stanie się prawomocne.

Sprzedaż ruchomości upadłego przed rozpoczęciem procedury likwidacji

Syndyk może dokonać sprzedaży ruchomości z wolnej ręki wchodzące w skład masy upadłości przed formalnym wszczęciem likwidacji w przypadku:

• gdy jest to konieczne, w celu zaspokojenia kosztów postępowania,
• ruchomości te ulegną szybkiemu zepsuciu lub wskutek opóźnienia sprzedaży straciłyby znacznie na wartości, np. żywność,
• przechowywanie ruchomości pociąga za sobą zbyt wysokie kosztu w stosunku do ich wartości.

W sytuacji, gdy sędzia-komisarz wstrzymał likwidacje masy upadłościowej to do czasu uprawomocnienia postanowienia dokonanie wskazanych czynności jest możliwe, w zakresie w jakim zezwoli na ich dokonanie sędzia-komisarz w postanowieniu o wstrzymaniu likwidacji.

Sposoby likwidacji masy upadłościowej

Likwidacja składników masy upadłości może nastąpić poprzez:

• sprzedaż z wolnej ręki,
• sprzedaż w drodze przetargu,
• sprzedaż w drodze aukcji,
• ściągnięcie wierzytelności upadłego,
• wykonanie innych praw należących do masy upadłości.

przejęcie przez wierzyciela będącego zastawnikiem ruchomości obciążonych zastawem rejestrowym lub wierzytelności i praw obciążonych zastawem zwykłym lub rejestrowym, jeżeli pozwala na to przepis szczególny, a umowa o ustanowienie zastawu przewiduje zaspokojenie zastawnika w drodze przejęcia przedmiotu zastawu.

Skutki sprzedaży dokonanej w toku postępowania upadłościowego

Bardzo często zdarza się, że potencjalni kupcy obawiają się, że na zakupionych w toku postępowania upadłościowego ruchomościach lub nieruchomościach nadal ciążyć będą obciążenia i będą oni tym samym dłużnikami rzeczowemu. Oczywiście tak nie jest. Sprzedaż w toku postępowania upadłościowego rodzi ze sobą co do zasady takie same skutki jak sprzedaż w toku postępowania egzekucyjnego.  

W postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2017 r. (sygn. akt III CSK 117/16) cytowanym w uzasadnieniu do postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2020 r. o sygn. akt. V CSK 568/18: 

„Sprzedaż, o której mowa w art. 313 ust. 1 i 2 p.u.n.., jest sposobem spieniężenia przez syndyka majątku upadłego. Jest to umowa uregulowana w art. 535 i nast. .k.c. i nie ma podstaw do twierdzenia, że jest ona inaczej rozumiana w art. 313 ust. 1 i 2 p.u.n. Przepisy te dotyczą bowiem każdej sprzedaży, bez jakichkolwiek normatywnych ograniczeń, a przesłanką uzasadniającą ich zastosowanie są jedynie ramy czasowe, mianowicie musi ona być zawarta "w postępowaniu upadłościowym". W tej sytuacji, skoro sprzedaży lokalu mieszkalnego dokonano w postępowaniu upadłościowym, przepisy art. 313 ust. 1 i 2 p.u.n. mają do niej zastosowanie, a konsekwencją zawarcia tej umowy jest skutek w postaci wygaśnięcia ex lege praw, m.in. ujawnionych przez wpis do księgi wieczystej. Podstawą do wykreślenia hipotek, które ex lege wygasły na skutek sprzedaży dokonanej w postępowaniu upadłościowym, jest umowa sprzedaży nieruchomości, w tym także umowa ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu. Rozważany skutek prawny następuje niezależnie od oceny co do braku możliwości realnego wykonania nabytego prawa do zaspokojenia wartości wygasłych hipotek z ceny uzyskanej ze sprzedaży obciążonego lokalu. Faktyczny brak możliwości uzyskania realnego zaspokojenia się przez uprawnionego nie wyłącza bowiem ustawowego skutku w postaci wygaśnięcia istniejących zabezpieczeń.” 

W wyniku sprzedaży nieruchomości przez syndyka wszystkie prawa i roszczenia obciążające nieruchomość wygasają bez względu na to, czy zostały one wpisane do księgi wieczystej. Osoby, którym takie prawa lub roszczenia przysługiwały mogą dochodzić zaspokojenia z ceny uzyskanej z tytułu sprzedaży. W przypadku gdy prawo lub roszenie nie zostało wpisane do księgi wieczystej możliwość zaspokojenia jest uzależniona od tego czy zostało ono zgłoszone syndykowi w terminie. Osoby takie nie mogą natomiast żądać zaspokojenia z nieruchomości, gdyż prawo to definitywnie wygasło.

Podstawą wykreślenia praw które wygasły w wyniku sprzedaży nieruchomości jest prawomocne postanowienie zawierające plan podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej, a w przypadku hipoteki umowa sprzedaży nieruchomości zawarta w formie aktu notarialnego.

Prawa, które nie wygasają z wyniku sprzedaży nieruchomości w toku postępowania upadłościowego

Następujące prawa obciążają nieruchomość nadal po jej sprzedaniu w toku postępowania upadłościowego:

• służebność drogi koniecznej,
• służebność przesyłu,
• służebność ustanowiona w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budowli lub innego urządzenia,
• użytkowanie i prawa dożywotnika pod warunkiem, że przysługuje im pierwszeństwo przed wszystkimi hipotekami lub jeżeli nieruchomość nie jest hipotekami obciążona albo jeżeli wartość użytkowania i praw dożywotnika znajduje pełne pokrycie w cenie nabycia,
• służebność gruntowa, w przypadku jeżeli nie znajduje ona pokrycia w cenie nabycia ,a jest dla nieruchomości władnącej konieczna jeżeli postanowił tak sędzia-komisarz na wniosek właściciela nieruchomości władnącej złożony najpóźniej w piśmie zawierającym zarzuty do planu podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej.

Wyłączenie ruchomości z masy upadłości

Sędzia komisarz może zdecydować, że niektóre składniki masy upadłości zostaną z niej wyłączone jeżeli:

• nie można ich zbyć z zachowaniem przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe,
• utrzymanie tych składników w masie upadłości będzie niekorzystne dla wierzycieli z uwagi na konieczność ponoszenia kosztów związanych z utrzymaniem tych składników majątku.

Regulacja ta dotyczy przede wszystkim ruchomość, które nie mogą zostać zbyte. Jeżeli syndyk podjął próby ich sprzedaży jednak nie było zainteresowanych jej zakupem to wówczas niezasadne jest, aby ponosić dalsze koszty, chociażbym, z tytułu zamieszczania w Internecie ogłoszeń, jeżeli nie ma szans na sprzedaż tych skalników, a jednocześnie ich przechowywanie generuje koszty.

Likwidacja wierzytelności upadłego

Dłużnik może posiadać zobowiązania, ale także wierzytelności. Wierzytelności, które przysługują dłużnikowi wejdą do masy upadłości. Oczywiście wierzytelności te syndyk musi spieniężyć. Może to zrobić na dwa sposoby:

• zbyć wierzytelność, najczęściej na podstawie umowy sprzedaży,
• ściągnąć wierzytelności z dłużnika upadłego.

Wybór określonego sposobu likwidacji powinien być uzależniony przede wszystkim od tego, który sposób pozwoli na uzyskanie wyższej kwoty. Jeżeli dłużnik jest wypłacalny, a syndyk dysponuje tytułem wykonawczym stwierdzającym istnienie wierzytelności i uprawniającym do egzekucji to najkorzystniejszym rozwiązaniem będzie ściągnięcie wierzytelności. Jeżeli natomiast dochodzenie wierzytelności łączyć się będzie z kosztownym procesem obarczonym ryzykiem niepowodzenia to warto aby syndyk rozważył sprzedaż takiej wierzytelności, jeżeli oczywiście znajdzie osobę zainteresowania taką transakcją.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu do wyroku z dnia 3 grudnia 2019 r., wydanego w sprawie o sygn. akt. V ACa454/19 stwierdził, że:

„Ani wykładnia językowa, ani też funkcjonalna lub systemowa nie prowadzi do wniosku, że przepis art. 331 ust. 1 w brzmieniu "likwidacja wierzytelności upadłego następuje przez ich zbycie albo ściągnięcie" wyłącza stosowanie procedury określonej w art. 75c ust. 1-2 Prawa bankowego. Pojęcie "ściągnięcie wierzytelności" w ocenie Sądu Apelacyjnego obejmuje ewentualnie restrukturyzację zadłużenia, o której mowa w art. 75c ust. 2 Prawa bankowego.”

Likwidacja praw majątkowych

Do masy upadłości wchodzą także prawa majątkowe przysługujących dłużnikowi. Prawem majątkowy jest dla przykładu:

• udział w spółce,
• udział w spadku,
• dywidenda.

Syndyk może dokonać likwidacji praw majątkowych poprzez:

• wykonanie prawa,
• zbycie prawa.

Podobnie jak w przypadku wierzytelności wybór sposobu likwidacji powinien być dokonany biorąc pod uwagę konieczność uzyskania jak najwyższej kwoty z tytułu likwidacji, minimalizacji ryzyka oraz upłynnienie majątku w jak najkrótszym czasie. Syndyk nie tylko musi działać na podstawie prawa i w jego granicach, ale także podejmować wyłącznie czynności, które są zasadne z punktu widzenia interesów ekonomicznych masy upadłości.