Upadłość konsumencka w Krakowie

Powołanie syndyka

Nasza Kancelaria pomaga w ogłoszeniu upadłości konsumenckiej w Krakowie, nie mamy jednak wpływy na wybór osoby syndyka.  W każdym postępowaniu upadłościowym, w tym również prowadzonym w stosunku do konsumenta powoływany jest syndyk. Osobę syndyka wyznacza Sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłość konsumenckiej. Upadły konsument może wnosić we wniosku wszczynającym postępowanie o to, aby Sąd wyznaczył do pełnienia funkcji syndyka w jego postępowaniu konkretną osobę, jednak decyzja należy do Sądu i nie jest zaskarżalna. W ww. postanowieniu Sąd podaje także numer licencji doradcy restrukturyzacyjnego lub numer KRS spółki, jeżeli do pełnienia funkcji syndyka została wyznaczona spółka handlowa. Sąd wyznaczając osobę fizyczną lub spółkę handlową do pełnienia funkcji syndyka bierze pod uwagę:

• liczbę spraw, w których podmioty te pełnią już funkcję syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy,
• doświadczenie,
• dodatkowe kwalifikacje, np. posiadanie uprawnień adwokata, radcy prawnego, doradcy restrukturyzacyjnego, biegłego rewidenta lub inne kwalifikację, które w danym postępowaniu mogą być przydatne.

Kto może pełnić funkcję syndyka w toku upadłości konsumenckiej?

Funkcje taką może pełnić wyłącznie osoba lub spółka handlowa która:

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych, w przypadku gdy posiada status osoby fizycznej,
• uzyskała licencję doradztwa restrukturyzacyjnego, w przypadku osoby fizycznej, a w przypadku spółki handlowej, ,jeżeli jej wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają taką licencję,
• posiada zarejestrowane konto w systemie KRZ.
• Kto może uzyskać licencję doradcy restrukturyzacyjnego?
• Licencję doradcy restrukturyzacyjnego może natomiast uzyskać osoba fizyczna, która:
• jest obywatelem Polski lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, albo Norwegii, Islandii, Lichtensteinu czy też Szwajcarii
• zna język polski w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy lub zarządcy
• ma pełną zdolność do czynności prawnych,
• ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny w państwie członkowskim Unii Europejskiej, albo Norwegii, Islandii, Lichtensteinu czy też Szwajcarii
• posiada nieposzlakowaną opinię,
• w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję doradcy restrukturyzacyjnego przez co najmniej 3 lata zarządzała majątkiem upadłego przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwem lub jego wyodrębnioną częścią w Polsce lub państwie członkowskim Unii Europejskiej, albo Norwegii, Islandii, Lichtensteinu czy też Szwajcarii,
• nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
• nie jest  podejrzana albo oskarżoną o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe
• nie jest wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego
• złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin przed Komisją Egzaminacyjną, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości.

Ubezpieczenie OC syndyka

Obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej osób pełniących funkcję syndyka w postępowaniu upadłościowym jest objęta odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego, za szkody wyrządzone jego działaniem lub zaniechaniem, w związku z pełnieniem funkcji w postępowaniu upadłościowym, w okresie ubezpieczenia.

Minimalne sumy gwarancyjne tego ubezpieczenia są określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby posiadającej licencję doradcy restrukturyzacyjnego oraz spółki handlowej, pełniących funkcję w postępowaniu restrukturyzacyjnym, upadłościowym lub egzekucyjnym. Dla przykładu jeżeli wartość masy upadłości nie przekracza 200 tys. euro to minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia musi  wynosić co najmniej  10 000 euro. W postępowaniu upadłościowym dotyczącym konsumenta najczęściej taka suma gwarancyjna jest zatem wystarczająca, ale oczywiście syndyk może posiadać ubezpieczenie na wyższą kwotę.  Koszt zakupu tego rodzaju ubezpieczenia wynosi zwykle kilkaset złotych rocznie.
Syndyk powinien niezwłocznie po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej złożyć do akt postępowania sądowego dokument potwierdzający zawarcie mowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z pełnieniem funkcji, najpóźniej w raz z dokonaniem pierwszej czynności przed Sądem lub sędzią-komisarzem. Koszty tej polisy muszą zostać pokryte samodzielnie przez syndyka, gdyż jej zakup nie stanowi kosztu postępowania upadłościowego pokrywanego ze środków masy upadłości.

Kto nie może pełnić funkcji syndyka w danym postępowaniu?

Syndykiem nie może być osoba fizyczna lub spółka handlowa, która:

• jest wierzycielem lub dłużnikiem upadłego, małżonkiem, wstępnym, zstępnym, rodzeństwem, powinowatym upadłego lub jego wierzyciela w tej samej linii czy stopniu, osobą pozostającą z nim w stosunku przysposobienia lub małżonkiem tej osoby albo osobą pozostającą z upadłym w faktycznym związku, prowadzącą z nim wspólnie gospodarstwo domowe;
• jest lub była zatrudniona przez upadłego na podstawie stosunku pracy albo wykonywała pracę lub świadczyła usługi na rzecz upadłego na podstawie innego stosunku prawnego;
• jest lub była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem upadłego, albo jest lub w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości była wspólnikiem albo akcjonariuszem posiadającym udziały albo akcje w wysokości wyższej niż 5% kapitału zakładowego dłużnika lub wierzyciela, a w przypadku prostej spółki akcyjnej - więcej niż 5% akcji tej spółki;
• jest lub była spółką powiązaną z upadłym lub jest lub była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem takiej spółki albo jest lub w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości była wspólnikiem albo akcjonariuszem posiadającym udziały albo akcje w wysokości wyższej niż 5% kapitału zakładowego spółki powiązanej z dłużnikiem, a w przypadku prostej spółki akcyjnej - więcej niż 5% akcji tej spółki;
• pełniła funkcję nadzorcy lub zarządcy w prowadzonym wcześniej wobec upadłego postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Ograniczenia te są zasadne w związku z faktem, że funkcji syndyka nie powinna pełnić osoba, która jest w jakimkolwiek zakresie zależna od upadłego lub łączą go z nim stosunki, które mogłyby podważyć obiektywizm syndyka jako organu postępowania upadłościowego. Ograniczenia te dotyczą zatem:

• więzi rodzinnych i osobistych,
• relacji służbowych i gospodarczych,
• udziału w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Syndyk powinien, w przypadku ustalenie, że zachodzą w stosunku do niego okoliczności, o których mowa powyżej zawiadomić o tym fakcie Sąd, który w takiej sytuacji wyznaczy do pełnienia funkcji syndyka inną osobą fizyczną posiadającą licencję doradcy restrukturyzacyjnego lub spółkę handlową spełniającą wymagania określone w ustawie. Jeżeli natomiast takie przesłanki nie zachodzą syndyk powinien niezwłocznie, jednak nie później niż przy dokonaniu pierwszej czynności przed Sądem lub sędzią-komisarzem złożyć do akt postępowania oświadczenie, że nie zachodzą w stosunku do niego przesłanki uniemożliwiające prowadzenie postępowania, o których mowa powyżej.

Nabycie składników mienia masy upadłości przez syndyka

Kolejnym ograniczeniem mającym zapewnić obiektywizm przy wykonywaniu czynności służbowych przez syndyka jest zakaz nabywania składników masy upadłościowej przez syndyka, a także osoby mu najbliższe takie jak:

• małżonek,
• wstępny, np. ojciec, dziadek,
• zstępny, np. syn, wnuczka,
• przysposabiający lub przysposobiony,
• konkubent, jeżeli prowadzi z syndykiem wspólne gospodarstwo domowe.

Zakaz ten obejmuje tajże postępowania, w których syndyk nie pełni już, ale pełnił funkcję.

Regulacja ta jest zrozumiała. Nie może być tak, ze syndyk będzie kupował mienie należące do upadłego lub też będą to robić osoby, z którymi łączą syndyka bliskie stosunki.

Zastępca syndyka

Powołanie zastępcy syndyka może być uzasadnione takimi okolicznościami takimi jak:

• konieczność dokonania czynności z dala od miejsca siedziby syndyka, np. w innym województwie,
• czasowa niezdolność do wykonywania przez syndyka zadań,
• ponadprzeciętny nakład pracy, który jest wymagany w toku postępowania, a osoba lub spółka wyznaczona do pełnienia funkcji syndyka nie posiada możliwości technicznych i kadrowych, aby mu podołać, oczywiście Sąd powinien wyznaczyć do pełnienia funkcji syndyka podmiot, które takie zdolności posiada, jednak wydaje się, że w razie potrzeby może zostać także powołany w takim przypadku zastępca syndyka.

Zastępca syndyka musi spełniać te same wymagania co syndyk. Zastępca syndyka posiada także te same uprawnienia oraz obowiązują go ograniczenia takie same jak w przypadku syndyka. Wyznaczenie zastępcy syndyka nie powoduje, że uprawnienia syndyka są w jakimkolwiek stopniu umniejszone.

Odpowiedzialność  syndyka za zaciągnięte zobowiązania

Pomimo tego, że to syndyk w własnym imieniu reprezentuje masy upadłościową to działa on na rachunek upadłego dłużnika dlatego też nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości. Syndyk ma obowiązek na bieżąco rejestrować w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe wpływy i wydatki masy upadłości. Nie wyklucza to oczywiście odpowiedzialności syndyka za wyrządzoną szkodę.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie w uzasadnieniu do wyroku z dnia 13 grudnia 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt. I ACa 618/17 stwierdził, że:

„Jedną z przesłanek roszczenia odszkodowawczego na podstawie art. 160 ust. 3 p.u.n. jest szkoda, a jej brak wyłącza w ogóle odpowiedzialność syndyka. Konsekwencją powyższego jest konkluzja, że poszkodowany nabywa roszczenie przeciwko syndykowi z chwilą powstania szkody. Natomiast pod pojęciem szkoda, zgodnie z dominującą teorią różnicową, należy rozumieć różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym poszkodowanego a stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę. W toku postępowania upadłościowego syndyk oraz sędzia komisarz dokonują czynności o różnorodnym charakterze i moment powstania szkody podlega ocenie poprzez analizę charakteru dokonanej czynności lub czynności, której dokonania zaniechano. Szkoda może powstać bowiem jednocześnie z dokonaną czynnością lub w terminie późniejszym, a nadto chwila dowiedzenia się o szkodzie może być utożsamiana z powstaniem szkody albo późniejsza. Nie ulega przy tym wątpliwości, że chwila dowiedzenia się o szkodzie nie może poprzedzać jej powstania, a także nie może być utożsamiana ze świadomością bezprawności działania syndyka. Oceniając chwilę powstania szkody należy uwzględnić specyfikę postępowania upadłościowego (por. wyrok SN z 20 marca 2015 r., sygn. akt II CSK 351/14; Legalis nr 1263256).”

Pełnomocnik syndyka

Syndyk może udzielać pełnomocnictw zarówno procesowych jak i materialno-prawnych do składania oświadczeń woli. Ustanowienie pełnomocnika nie zwalnia go jednak z odpowiedzialności odszkodowawczej, gdyż odpowiada on za działania swojego pełnomocnika tak ja za działania własne. Syndyk nie musi zatem działać osobiście i w praktyce bardzo często syndycy udzielają pełnomocnictw swoim pracownikom. Funkcje pełnomocnika syndyka może pełnić co do zasady każda osoba, nie musi to być zawodowy  prawnik, tj. adwokat lub radca prawny, względnie doradca podatkowy lub rzecznik patentowy. Syndyk nie może jednak ustanowić prokurenta. Warto jednak zaznaczyć, że syndyk może udzielać pełnomocnictw tylko do reprezentowania swojej osoby, a nie osoby upadłego. Tezę tę potwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 26 stycznia 2018 r. o sygn. akt. II CSK 702/17.

Wynagrodzenie syndyka, z tytułu przeprowadzenia upadłości konsumenckiej

Minimalne wynagrodzenie syndyka w tego rodzaju postępowaniu wynosi ¼ kwoty bazowej. Maksymalne wynagrodzenie syndyka w tym postępowaniu wynosi równowartość podwójnej kwoty bazowej, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach jeżeli jest to uzasadnione zwiększonym nakładem pracy syndyka wynikającym w szczególności ze stopnia skomplikowania postępowania oraz liczby wierzycieli wynagrodzenie syndyka może być równe czterokrotności kwoty bazowej.

Wysokość kwoty bazowej w tym przypadku jest ustalana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W 2021 r. wynagrodzenie to wynosiło 5104,90 zł. W przedmiocie wysokości wynagrodzenia należnego syndykowi orzeka Sąd w składzie jednego sędziego zawodowego. Sąd podejmuje decyzję w tym zakresie na wniosek syndyka złożony w terminie tygodnia od dnia złożenia ostatecznego planu podziału albo doręczenia mu postanowienia o odwołaniu lub zmianie syndyka albo umorzeniu postępowania.

W sytuacji gdy syndyk nie złoży ww. wniosku w terminie, a w przypadku gdy syndyk złożył wniosek o przywrócenie terminu, wykazując, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy i Sąd go nie uwzględnił  to zostanie mu przyznane wynagrodzenie nie wyższe niż w wysokość dotychczas otrzymanych przez syndyka zaliczek.

W przypadku gdy w danym postępowaniu funkcję syndyka pełniło kilka osób (lub spółek) Sąd co do zasady rozdziela wynagrodzenie między te osoby (lub spółki) proporcjonalnie do czasu pełnienia funkcji w postępowaniu, przy czym sąd może zdecydować o odstąpieniu od proporcjonalnego podziału. W przypadku gdy syndyk posiada status czynnego podatnika VAT wysokość wynagrodzenia syndyka należy  podwyższyć o wartość tego podatku. Roszczenie o zapłatę wynagrodzenia należnego syndykowi podlega dziedziczeniu na zasadach ogólnych.

Kary nakładane na syndyka przez sędziego-komisarza lub Sąd

Na syndyka w toku postępowania upadłościowego mogą zostać nałożone  następujące kary

• upomnienie,
• grzywna,
• odwołanie syndyka z pełnionej funkcji.
• Kara upomnienia jest stosowana przez sędziego-komisarza gdy syndyk nie wykonuje albo nienależycie wykonuje swoje obowiązki.

Kara grzywny jest nakładana na syndyka w przypadku:

• istotnego uchybienia,
• braku usunięcia nieprawidłowości pomimo upomnienia.

Grzywna nakładana jest w wysokości od 1 000 zł do kwoty 30 000 zł.

Odwołanie syndyka z pełnionej funkcji jest ostatecznością. Sąd może podjąć decyzję o odwołaniu syndyka z pełnionej funkcji. Przesłankami podjęcia takiej decyzji są:

• dopuszczenie się przez syndyka rażącego uchybienia w toku postępowania upadłościowego,
• braku usunięcia nieprawidłowości pomimo nałożenia grzywny przez sędziego-komisarza,
• brak przedłożenia w terminie, dowodu zawarcia polisy OC albo oświadczenia o braku przesłanek uzgadniających brak możliwości pełnienia funkcji syndyka w postępowaniu, o którym mowa w art. 157a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe.

Od decyzji nakładającej karę na syndyka, przysługuje mu środek zaskarżenia w postaci zażalenia.

Odwołanie lub zmiana syndyka

Jak wcześniej wspomniano syndyk może być odwołany niejako za karę. Celem odwołania syndyka, w przypadku naruszania jego obowiązków jest nie tylko ukaranie osoby, która pełni tę funkcję, ale także zabezpieczenie toku postępowania. Wniosek o odwołanie syndyka może złożyć także prokurator. Przed odwołaniem syndyka Sąd jest zobowiązany go wysłuchać, aby poznać jakie okoliczności syndyk może przedstawić na swoją obronę. Sąd może też na czas postępowania w przedmiocie odwołania syndyka zawiesić syndyka w wykonywaniu czynności. W takim przypadku Sąd powinien wyznaczyć syndyka tymczasowego, który będzie wykonywał obowiązki syndyka do czasu zakończenia postępowania lub wyznaczenia syndyka.

Inne przypadki gdy Sąd odwołuje syndyka to:

• odwołanie syndyka przez Sąd z uwagi na ustalenie negatywnych przesłanek pełnienia funkcji, o których mowa w art. 157a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe,
• złożenie wniosku o odwołanie z funkcji przez samego syndyka,
• podjęcie przez Radę Wierzycieli uchwały, w zakresie zmiany syndyka (zamiana syndyka powoduje taki sam skutek jak jego odwołanie),
• śmierć syndyka,
• utrata przez syndyka pełnej zdolności do czynności prawnych,
• cofnięcie albo zawieszenia syndykowi praw wynikających z licencji doradcy restrukturyzacyjnego, a w przypadku gdy syndykiem jest spółka handlowa cofnięcia albo zawieszenia praw wynikających z licencji doradcy restrukturyzacyjnego wspólnikom ponoszącym za zobowiązania spółki odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkom zarządu reprezentującym taką spółkę.

Zastępcę syndyka można natomiast odwołać, w tych samych sytuacjach, jak w przypadku syndyka, a ponadto także wówczas gdy jego udział w postępowaniu nie będzie już potrzebny. Syndyk może oczywiście się odwołać od decyzji w sprawie swojego odwołania składając zażalenie.

Objęcie majątku upadłego przez syndyka

Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego. Syndyk od tego momentu jest zobowiązany do zarządzania tym majątkiem, zabezpieczeniem go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby trzecie. Syndyk powinien zatem podjąć nie wszystkie czynności prawne, ale także faktyczne, aby majątek dłużnika, który zasilił masę upadłości pozostał w nienaruszonym stanie.  Do czynności prawnych w tym zakresie może należeć wytoczenie powództwa o wydanie rzeczy, a do czynności faktycznych przeniesienie pojazdu na parking strzeżony.

W przypadku, gdy syndyk napotka przeszkody ze strony upadłego lub osób działających w jego imieniu, które niemożliwą mu objęcie w posiadanie składników majątkowych wchodzących w skład masy upadłości to może zwrócić się o pomoc do komornika sądowego. Syndyk nie musi przedkładać komornikowi sądowemu postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, gdyż już samo postanowienie o ogłoszeniu upadłości i wyznaczeniu syndyka stanowi podstawę do podjęcia przez komornika czynności. Koszty czynności komorniczych w tym zakresie pokrywane są tymczasowo przez skarb państwa. Koszty te są finalnie pokrywane z masy upadłości, a jeżeli powstały one w wyniku działań osób trzecich działających w imieniu upadłego to obciążone są nimi te osoby.

Wpisanie informacji o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej w księgach wieczystych

Syndyk ma obowiązek podjęcia czynności, w celu ujawnienia faktu ogłoszenia upadłości konsumenckiej, w księgach wieczystych, w których upadły widnieje jako właściciel albo osoba, na rzecz które nieruchomości jest obciążona. W tym celu syndyk musi złożyć stosowany wniosek do Sądu wieczysto-księgowego. Ponadto syndyk musi zadbać o to, aby informacja o ogłoszeniu upadłości znalazła się także w innych księgach i rejestrach. Do takich rejestrów należy przykładowo rejestr zastawów.

Zawiadomienie osób trzecich o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej

Syndyk jest zobowiązany zawiadomić o fakcie ogłoszenia przez dłużnika upadłości:

• małżonka upadłego konsumenta,
• wierzycieli, których adresu są znane syndykowi,
• komorników sądowych i skarbowych, którzy prowadzą postępowania egzekucyjne przeciwko dłużnikowi, który ogłosił upadłość konsumencką,
• placówki pocztowe (nie dotyczy upadłości konsumenckiej),
• ministra właściwego do spraw informatyzacji, jeżeli upadły posiada adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych,
• banki i instytucje, z którymi upadły zawarł umowę o udostępnienie skrytki sejfowej albo złożył pieniądze lub inne przedmioty.

Syndyk poucza zawiadomionych wierzycieli oraz małżonka upadłego o przysługujących im prawach i obowiązkach oraz przepisach prawa upadłościowego, które ich dotyczą.

Obowiązek zawiadomienia placówek pocztowych i przekazywania przez nie korespondencji adresowanej do upadłego syndykowi nie dotyczy postępowania upadłościowego prowadzonego w stosunku do konsumenta. W pozostałych przypadkach Syndyk zawiadamiając placówki pocztowe o ogłoszeniu przez dłużnika upadłości konsumenckiej informuje także o obowiązku przekazywania mu wszelkiej korespondencji adresowanej do upadłego. Syndyk otrzyma zatem każdą przesyłkę adresową pocztą do upadłego, w tym korespondencję niezwiązaną z toczącym się postępowaniem, a dotyczą np. sfery osobistej życia dłużnika, dlatego w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania przesyłki syndyk ma obowiązek zawiadamiać upadłego o otrzymaniu przesyłek pocztowych, które nie dotyczą masy upadłości lub których zatrzymanie nie jest potrzebne ze względu na zawarte w nich wiadomości, oraz umożliwia upadłemu odebranie tych przesyłek. Doręczenie przesyłki pocztowej dla upadłego uważa się za dokonane z upływem trzydziestu dni od dnia doręczenia przesyłki pocztowej syndykowi. W takim przypadku syndyk jest traktowany jako domownik dłużnika, co potwierdza poniższe orzeczenie.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 marca 2009 r. o sygn. akt. V KZ 15/09 stwierdził, że:

„Skoro w myśl art. 176 ust. 2 prawa upadłościowego i naprawczego placówki pocztowe doręczają syndykowi adresowaną do upadłego korespondencję i wszelkie przesyłki, a ten zobligowany jest je przekazać upadłemu (o ile nie dotyczą masy upadłości), to tym samym syndyka traktować należy jako "domownika", o którym mowa w art. 132 § 2 k.p.k., z wszystkimi tego konsekwencjami. Oznacza to, że datą doręczenia pisma adresatowi jest dzień oddania go syndykowi. Domniemanie to - co oczywiste - może zostać obalone w toku postępowania, gdy adresat wykaże, że mimo prawnie skutecznego doręczenia pismo nie zostało mu oddane w ogóle lub otrzymał je z opóźnieniem.”

Poszukiwanie przez syndyka majątku upadłego dłużnika

Jednym z podstawowych zadań syndyka w toku postępowania upadłościowego jest ustalenie stanu majątku dłużnika. W tym celu syndyk opiera się oczywiście także na danych podanych przez dłużnika, ale jest zobowiązany także do podejmowania dodatkowych czynności. Syndyk powinien w razie potrzeby  zwrócić się do organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego o udzielnie informacji o majątku upadłego, a organy te są zobowiązane takiej informacji udzielić.

W każdym postępowaniu syndyk powinien złożyć wniosek do komornika sądowego o poszukiwanie majątku dłużnika w dostępnych dla komornika bazach danych. Komornik sądowy dysponuje dostępem do takich baz danych jak:

1. Rejestr rachunków bankowych,
2. Rejestr ubezpieczonych w ZUS,
3. Baza PESEL,
4. Centralna Baza Informacji Ksiąg wieczystych,
5. Krajowy Rejestr Sądowy,
6. CEIDG,
7. Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców.

Jak widać komornik sądowy ma szerokie możliwości, w zakresie ustalenia stanu majątku upadłego dłużnika. Między innymi z tej przyczyny nie warto podawać  nieprawdziwych lub niezupełnych informacji na ten temat we wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, gdyż i tak informację te w toku postępowania upadłościowego zostaną przez właściwe organy ustalone.

Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 marca 2012 r. o sygn. akt. I OSK 384/11 stwierdził, że:

„Uregulowania zawarte w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (j.t.: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.), w szczególności w art. 80c ust. 1, 2, 3 i 4 p.r.d., nie wykluczają udostępniania danych lub informacji zgromadzonych w centralnej ewidencji pojazdów innym podmiotom, działającym na podstawie odrębnych uregulowań - w szczególności syndykowi działającemu na podstawie art. 178 p.u.n. Takimi odpowiednikami uregulowań ogólnych, upoważniającymi sąd do uzyskania żądanej informacji, są przykładowo: art. 248 § 1 i 2 k.p.c. (T. Ereciński w: "Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz" LexisNexis 2009 t. 1 s. 722 uw. 1, 2) i art. 106 § 3 i 5 p.p.s.a. w zw. z art. 248 § 1 i 2 k.p.c. Przepis art. 80c ust. 1 pkt 6 p.r.d. nie stanowi zatem normatywnej nowości, a jedynie dla ułatwienia stosowania prawa przez organy administracji publicznej, stanowi powtórzenie wyżej przywołanych uregulowań ogólnych, w celu przyspieszenia działań organów administracji publicznej we współpracy z podmiotami uprzywilejowanymi.”

Z orzeczenia tego wynika, że dane zawarte w Centralnej Ewidencji Pojazdów mogą być udostępniane także na podstawie odrębnych od ustawy prawo o ruchu drogowym przepisów, w tym przepisów regulujących postępowanie upadłościowe, na podstawie których do uzyskania takich danych uprawniony jest syndyk.

Należyta staranności syndyka

Syndyk jest obowiązany podejmować działania z należytą starannością, w sposób umożliwiający optymalne wykorzystanie majątku upadłego w celu zaspokojenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu, w szczególności przez minimalizację kosztów postępowania.

Głównymi zadaniami syndyka jest zgromadzenie jak największej kwoty z tytułu likwidacji masy upadłościowej oraz poniesienie jak najniższych kosztów postępowania tak aby jak największą kwota została przeznaczona na zaspokojenie wierzycieli.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 20 marca 2015 r., wydanego w sprawie o sygn. akt. II CSK 351/14 stwierdził, że:

„Pomimo, że syndyk masy upadłości podlega nadzorowi sędziego komisarza, to wykonywanie tej funkcji charakteryzuje się znacznym stopniem samodzielności i niezależności w wykonywaniu kompetencji określonych ustawowo. Aprobująca stanowisko syndyka decyzja sędziego komisarza, co do zasady nie wyklucza wprawdzie jego odpowiedzialności, ale może być jedną z przesłanek jej wyłączenia w konkretnych okolicznościach faktycznych. W takich wypadkach zachodzi domniemanie zgodności z prawem i nienaruszania interesu publicznego oraz interesu wierzycieli, ale jest to domniemanie wzruszalne poprzez wykazanie winy syndyka przy wykonywaniu, oznaczonych przez powoda, jako powodujące szkodę, czynności wchodzących w zakres jego kompetencji.”

Jak widać na gruncie ww. poglądu Sądu Najwyższego nawet zatwierdzenie czynności przez sędziego-komisarza albo Sąd nie zwalnia syndyka z odpowiedzialności za dokonanie czynności w wyniku, której wierzyciele upadłego ponieśli szkodę.