
Błąd w prawie karnym
Rodzaje błędów w prawie karnym
Błąd w prawie karnym może polegać na urojeniu, a więc powstaniu w świadomości sprawcy okoliczności, która w rzeczywistości nie istnieje, lub też nieświadomości, która polega na tym, że pewne elementy rzeczywistości nie zostały odzwierciedlone w umyśle sprawcy. Świadomość sprawcy co do istnienia znamion przestępstwa jest bardzo istotna. Nie budzi wątpliwości, ze przedmiotem błędu nie mogą być znamiona podmiotowe. W niektórych przypadkach błąd sprawcy w tym zakresie może lub automatycznie wyłącza jego odpowiedzialność karną za popełniony czyn. To czy sprawca odpowie za czyn zabroniony dokonany pod wpływem błędu zależy od tego, czy błąd ten jest usprawiedliwiony. Za usprawiedliwiony błąd należy uznać taki, który popełniłby również wzorcowy obywatel. To czy błąd był usprawiedliwiony należy ocenić biorąc pod uwagę okoliczności dotyczącej danej, konkretnej sprawy oraz cech osobistych sprawcy. Dla przykładu można podać sytuację w której myśliwy strzela do człowieka przebranego za zwierzę. Sprawca jest przekonany, że nie strzela do człowieka, a więc nie popełnia przestępstwa. Jednak tak naprawdę dochodzi do popełnienia czynu zabronionego, o czym sprawca nie wie. Błąd ten ma postać nieświadomości. Usprawiedliwiony błąd może dotyczyć również okoliczności powodującej łagodniejszą kwalifikację prawną czyny, a wówczas sprawca odpowiada za uprzywilejowany typ przestępstwa przewidziany w prawie karnym. W przypadku natomiast gdy błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony wyłączona jest odpowiedzialność sprawcy za przestępstwo umyślne. Dla przykładu jeżeli myśliwy strzela do człowieka w przekonaniu, że to dzikie zwierzę nie odpowiada za zabójstwo, a jedynie za nieumyślne spowodowanie śmierci w skutek naruszenia reguł ostrożności.
Skutki błędu
Błąd może dotyczyć również okoliczności wyłączających bezprawność czynu zabronionego lub winę jego sprawcy. W takich przypadkach, gdy błąd jest usprawiedliwiony sprawca nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej. W sytuacji gdy błąd ten nie jest usprawiedliwiony sprawca co prawda popełnia przestępstwo ale Sąd może zastosować. W sprawach prawa karnego warto skonsultować się z radca prawnym lub adwokatem.
Błąd co do bezprawności
Błąd może dotyczyć również tego czyn dany czyn jest zabroniony pod groźbą kary. Zgodnie z zasadą, że nieznajomość prawa szkodzi błąd co do bezprawności nie wyłącza odpowiedzialności karnej. Nie dotyczy to przypadków gdy błąd ten będzie usprawiedliwiony. W innej sytuacji sprawca będzie podlegał karze pomimo, iż nie wiedział, że jego zachowanie jest bezprawne, Sąd będzie mógł jednak wtedy nadzwyczajnie złagodzić mu karę. W Kancelarii w Jarosławiu, Rzeszowie oraz Przeworsku istnieje możliwość umówienia spotkania w celu konsultacji problemów natury prawnej.