Dział spadku - Kancelaria w Jarosławiu i Przeworsku

Nasza Kancelaria specjalizuje się między innymi w sprawach rozwodowych. Ponad 10 lat doświadczenia w stosowaniu prawa umożliwia podejście do sprawy w sposób kompleksowy. Radca prawny może załatwić za Ciebie wszelkie formalności związane ze spadkiem, od złożenia wniosku, przez reprezentację w Sądzie, aż do uzyskania prawomocnego wyroku Sądu. Wystarczy podpisać pełnomocnictwo i załatwimy Twoją sprawę od A do Z. Na naszym blogu znajduje się kilkanaście artykułów z zakresu postępowań rozwodowych.

Kontakt z Kancelarią

telefon główny:

adresy:

Jarosław, ul. Jana Pawła II 3a (Dom Towarowy Globus)

Rzeszów, al. Piłsudskiego 17/4 (Cech Rzemiosła)

Przeworsk, ul. Piłsudskiego 1/17 (Dom Rzemiosła)

FORMULARZ KONTAKTOWY

Podanie danych osobowych w treści formularza jest dobrowolne i oznacza zapoznanie się, a także akceptację klauzuli informacyjnej o przetwarzaniu danych osobowych Klientów Kancelarii dostępnej tutaj. Podane przez Państwa dane osobowe przetwarzane będą tylko i wyłącznie w celu i w zakresie niezbędnym do udzielenia odpowiedzi na przesłane zapytanie.

Skontaktuj się z nami

O POSTĘPOWANIACH SPADKOWYCH 

  Dział spadku potocznie jest nazywany podziałem spadku. Jest to postępowanie wszczęte na wniosek jednej ze spadkobierców, którego celem jest dokonanie podziału składników wchodzących w skład spadku. Najczęściej w wyniku takiego postępowania przyznaje się składniki majątkowe jednemu spadkobiercy z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz pozostały. Postępowanie o dział spadku może mieć charakter sporny, gdy nie wszyscy uczestnicy zgadzają się co do wartości spadku lub formy jego podziału. Sprawy dotyczące działu spadku porusza następujący artykuł.

Na czym polega dział spadku?

Dział spadku to inaczej podział pomiędzy spadkobierców majątku należącego do spadku. Po uzyskaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia majątek spadkowy staje się własnością na zasadzie wspólności wszystkich spadkobierców, dopiero dział spadku i zniesienie własności prowadzi do przyznania spadkobiercom na wyłączną własność poszczególnych rzeczy należących do masy spadkowej.

Czy mam obowiązek jako spadkobierca przeprowadzić postępowanie o dział spadku?

Nie, nie jest to wymagane. Nie obowiązuje też termin na wszczęcie takiego postępowania. Możesz złożyć wniosek o dział spadku zaraz po stwierdzeniu jego nabycia lub też po wielu latach. Jeżeli jednak chcesz dysponować składnikami spadku, np. sprzedać nieruchomość należącą do spadku to musisz uzyskać zgodę pozostałych spadkobierców. Posiadanie rzeczy na zasadzie współwłasności lub wspólności spadkowej nigdy nie jest preferowanym stanem rzeczy, gdyż rodzi wiele problemów, między innymi z zarządzaniem nieruchomością wspólną.

Ile kosztuje sprawa o dział spadku?

Opłata sądowa z tytułu wniosku o dział spadku, w przypadku gdy zawiera on zgodny projekt podziału i nie obejmuje zniesienia współwłasności z innego tytułu wynosi 300 zł. Jeżeli wniosek ten nie zawiera zgodnego projektu podziału wysokość opłaty sądowej rośnie do 500 zł. Jeżeli natomiast wniosek o dział spadku zawiera również żądanie zniesienia współwłasności z innego tytułu opłata sądowa wynosi, w przypadku gdy ma on charakter zgodny 600 zł, natomiast gdy nie zawiera zgodnego projektu podziału 1 000 zł.

Na czym polega zniesienie współwłasności z innego tytułu

Dotyczy to sytuacji, gdy spadkodawca nie był wyłącznym właścicielem, ale tylko współwłaścicielem danego składnika majątkowego. W takim przypadku postępowanie o dział spadku może obejmować nie tylko zniesienie współwłasności w ramach udział przysługującego spadkodawcy, ale całej rzeczy.  

Czym jest zgodny projekt działu spadku

Zgodny projekt działu spadku jest to dokument, który jest podpisany przez wszystkich spadkobierców i zawiera proponowany sposób podzielenia aktywów i pasywów wchodzących w skład spadku. W przypadku, gdy projekt ten obejmuje podział fizyczny nieruchomości jako załącznik do niego należy dołączyć ostateczną i prawomocną decyzję o podziale geodezyjnym nieruchomości. W praktyce bardzo rzadko następuje sądowy dział spadku na podstawie zgodnego projektu podziału, gdyż w takim przypadku znacznie szybszym rozwiązaniem jest dokonanie działu spadku w formie aktu notarialnego.

Dział spadku u notariusza – koszty

Jeżeli spadkobiercy są zgodni co do podziału spadku mogą się udać w tym celu do notariusza. Akt notarialny zawierający umowę o dział spadku może być sporządzony w obecności spadkobierców albo ich pełnomocników. Pełnomocnictwo musi być jednak w tym przypadku udzielone również w formie aktu notarialnego. Koszt taksy notarialnej jest zależny od wartości majątku spadkowego. Dla przykładu jeżeli wartość spadku wynosi 500 000 zł to wówczas maksymalna taksa notarialna wynosi  3 407,10 zł. Do tej kwoty należy doliczyć kwotę 7,38 zł za każdą stronę odpisu aktu notarialnego, którą notariusz nam wyda. Jeżeli w skład spadku nie wchodzą rzeczy lub prawa, których przeniesienie wymaga formy aktu notarialnego spadkobiercy mogą sporządzić umowę także w zwykłej formie pisemnej.

Co powinien zawierać wniosek o dział spadku?

Wniosek o dział spadku powinien zawierać:

  • dane wnioskodawcy i pozostałych spadkobierców,
  • proponowany sposób dokonania działu spadku,
  • informację w jaki sposób Wnioskodawca i pozostali spadkobiercy do tej pory korzystali ze składników spadku,
  • informację na temat tego jakie rzeczy, prawa oraz zobowiązania wchodzą w skład spadku.
  • załączniki.

Dane wnioskodawcy i uczestników

Wnioskodawca powinien podać nie tylko swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer PESEL, ale także zawód, wysokości uzyskiwanych dochodów, posiadane nieruchomości, podać jaki jest jego stan rodzinny oraz cywilny. Te informację mają znaczenie przy podjęciu decyzji w sprawie działu spadku i zasądzenia spłat. Jeżeli chodzi o pozostałych spadkobierców to należy podać ich imiona i nazwiska oraz adres, a także inne informacje, jeżeli Wnioskodawca je posiada.

Proponowany sposób dokonania dział spadku

Wnioskodawca powinien poinformować Sąd, czy żąda aby spadek został podzielony poprzez fizyczny podział rzeczy oraz czy zgadza się na przyznanie składników majątku spadkowego na jego wyłączną własność, czy wolałby otrzymać od pozostałych spadkobierców spłatę pieniężną.

Informacja na temat korzystania ze spadku

Najczęściej od daty otwarcia spadku do złożenia wniosku o jego dział mija pewien okres. W tym czasie zazwyczaj jeden lub większa liczba spadkobierców korzysta w jakiś sposób ze składników spadku. Sąd powinien otrzymać informację, w tym zakresie, gdyż to w jakim zakresie spadkobiercy korzystali do tej pory ze spadku może mieć wpływ na ustalenie zasad wzajemnym rozliczeń oraz wybór spadkobiercy, które otrzyma rzeczy wchodzące w skład spadku na wyłączną własność.

Informacja na temat rzeczy należących do spadku

Aby dokonać działu spadku należy wykazać, że dana rzecz lub prawo do niego należy. We wniosku o dział spadku musimy szczegółowo opisać każdy składnik. Dla przykładu, w przypadku nieruchomości musimy podać jej wartość, położenie, powierzchnie oraz sposób użytkowania.

Załączniki

Do wniosku o dział spadku należy w pierwszej kolejności dołączyć dokument potwierdzający uzyskanie prawa do spadku. Może to być prawomocne postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub też odpis notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia. Ponadto należy dołączyć dokumenty potwierdzające, że dany składnik majątku należy do spadku. W przypadku, gdy dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta wystarczy dołączyć jej odpis. Jeżeli natomiast nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej wnioskodawca musi postarać się o inny dokument, który potwierdzi własność. Dokumentem tym może być orzeczenie Sądu np. stwierdzającym zasiedzenie nieruchomości albo decyzja administracyjna, np. akt nadanie ziemi. W przypadku pojazdów będzie to natomiast najczęściej jego dowód rejestracyjny.

Jak wygląda rozprawa o dział spadku

Najczęściej w pierwszej kolejności Sąd dąży do tego, aby spadkobiercy zawarli ugodę. Jeżeli zawarcie ugody nie jest możliwe Sąd przesłuchuje poszczególnych uczestników postępowania tak, aby ustalić jakie jest ich stanowisko. Najczęściej zachodzi także potrzeba powołania biegłego sądowego, który w operacje szacunkom określi wartość rzeczy wchodzących do masy spadkowej.

Jaki jest koszt biegłego rzeczoznawcy majątkowego?

W przypadku domu jednorodzinnego koszt wynagrodzenia biegłego rzeczoznawcy majątkowego zamyka się w kwocie 5 000 zł. Z uwagi na ten fakt bardzo dobrym rozwiązaniem jest porozumienie pomiędzy spadkobiercami i wyrażenie zgodnej woli powierzenia zadania sporządzenia operatu szacunkowego prywatnemu rzeczoznawcy. Koszt takie operatu wynosi ok. 1 500 zł. Aby, jednak taki dokument mógł stanowić dowód w sprawie na okoliczność wartości spadku wszyscy uczestnicy muszą na to wyrazić zgodę.

Ile czeka się na sporządzenie operatu określającego wartość nieruchomości?

W przypadku biegłych sądowych okres oczekiwania na sporządzenie tego dokumentu wynosi zwykle 3 miesiące.

Czy mogę zakwestionować wycenę określona w opinii biegłego?

Tak, jak najbardziej. Najczęściej Sąd wraz z doręczeniem odpisu tej opinii zobowiązuje uczestnika do złożenia ewentualnych zastrzeżeń pod rygorem im pominięcia w dalszym toku postępowania. Z praktyki wynika jednak, że zastrzeżenia takie bardzo rzadko są przez Sąd uwzględniane. Najczęściej wartość nieruchomości jest ustalana na podstawie całkowicie obiektywnych kryteriów, a operat szacunkowy sporządzony przez biegłego nie posiada istotnych błędów, które mogły by podważyć sporządzoną wycenę.

W jaki sposób Sąd może podzielić spadek?

Najczęściej dział spadku jest dokonywany w ten sposób, że jeden ze spadkobierców otrzymuje na wyłączną własność składniki spadku, natomiast pozostali spadkobiercy są uprawnieni do dokonania spłaty. Istnieje też możliwość fizycznego podziału nieruchomości. W takiej sytuacji jednak zwykle wymagana jest prawomocna decyzja zatwierdzająca podział geodezyjny. Jeżeli taka decyzja nie została wydana przed wszczęciem postępowania Sąd je zawiesi i wyznaczy osobie zainteresowanej termin na jej uzyskanie.

Czy spłata w ramach działu spadku może być rozłożona na raty?

Tak, ale w wyjątkowych sytuacjach. Sąd może też określić termin wymagalności roszczenia według daty późniejszej niż data uzyskania przez orzeczenie prawomocności, aby spadkobierca zobowiązany do dokonania spłaty zyskał odpowiednią ilość czasu na zgromadzenie potrzebnych środków finansowych. Należy jednak pamiętać, że w przypadku gdy spadkobierca nie ma środków na spłatę istnieje możliwość sprzedaży nieruchomości i podziału środków z tego tytułu.

Jaki jest Sąd właściwy w sprawach o dział spadku?

W sprawie o dział spadku orzeka zawsze Sąd Rejonowy bez względu na wartość przedmiotu sporu. Właściwy do rozstrzygnięcia jest ten Sąd Rejonowy, w okręgu którego znajduje się ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Sąd Rejonowy w Jarosławiu jest właściwy dla spraw o dział spadku po osobach, których ostatnie miejsce zamieszkania znajdowało się w powiecie jarosławskim.

Kto ponosi koszty działu spadku?

Tymczasowo koszty postępowania o dział spadku ponosi Wnioskodawca, który może się również ubiegać o to, aby Sąd go ich zwolnił. W orzeczeniu kończącym postępowanie pozostali uczestnicy najczęściej są zobowiązani do zwrócenia Wnioskodawcy poniesionych kosztów, w wysokości odpowiadającej ich udziałom. Oznacza to, że jeżeli ktoś posiada ¼ udziały w spadku powinien pokryć czwartą część kosztów poniesionych przez Wnioskodawcę w postępowaniu o dział spadku. Bardzo dużo osób rezygnuje ze sprawy o dział spadku właśnie ze względu na koszty, zwłaszcza w sytuacji, gdy ich udział w spadku jest niewielki.

Co jeżeli spadkobierca uchyla się od dokonania spłaty?

Jeżeli spadkobierca, który otrzymał rzeczy należące do spadku na wyłączną własność nie dokonał należnych spłat należy zaopatrzyć prawomocny postanowienie o dział spadku w klauzulę wykonalności i skierować sprawę do egzekucji, której koszty poniesie osoba zobowiązana do spłaty. W razie potrzeby można też wnosić o to, aby Sąd nakazał wpisanie hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości zabezpieczającej wierzytelności, z tytułu spłat na rzecz pozostałych spadkobierców.

Zgłoszenie działu spadku do urzędu skarbowego

Co do zasady działu spadku nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego. Jest jednak pewien wyjątek. Jeżeli w wyniku działu spadku spadkobierca otrzymał składnik majątkowy na wyłączną własność, który biorąc pod uwagę wysokość zasądzonej spłaty nie odpowiadał wartości jego udziału to wówczas uznaje się, że spadkobierca ten uzyskał przychód, który musi zostać opodatkowany. Z uwagi na ten fakt po dokonaniu działu spadku, czy to sądowego, czy też w formie aktu notarialnego lub formie pisemnej warto skonsultować się z radcą prawnym, adwokatem zajmującym się prawem podatkowym lub też doradcą podatkowym.

Ile trwa postępowanie o dział spadku?

Postępowanie o dział spadku, w którym powołany jest biegły sądowe zwykle trwa od 6 miesięcy do roku czasu. W poszczególnych Sądach czas oczekiwania może być dłuższy lub krótszy.

Ile kosztuje reprezentacja w postępowaniu o dział spadku?

Koszty wynagrodzenia adwokata lub radcy porwanego są uzależnione od wartości udziału w spadku. Jeżeli wartość udziału w spadku wynosi 100 000 zł honorarium naszej Kancelarii wynosi 5 400 zł. Jest to stawka minimalna określona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Usługa obejmuje zarówno przygotowanie wniosku o dział spadku i innych dokumentów oraz pism, które będą konieczne, a także reprezentację w Sadzie. Za każdy termin rozprawy nie są pobierane dodatkowe opłaty.

Wzór wniosku o dział spadku

Jeżeli potrzebujesz wzoru wniosku o dział spadku jest on dostępny tutaj. Możesz go wypełnić i wysłać do Sądu. Jeżeli chciałbyś jednak, aby Twoją sprawą zajął się radca prawny to zapraszamy do kontaktu.  

Publikacje dotyczące postępowania o dział spadku na naszym blogu:

Dodatkowe informacje dotyczące prawa spadkowego

Jeżeli chciałbyś wiedzieć więcej na temat prawa spadkowego to warto zapoznać się z publikacjami dostępnymi na stronie współpracującej z nami Kancelarii adwokata Piotra Czyżyńskiego w Rzeszowie. Tutaj znajduje się strona adwokata Piotra Czyżyńskiego Kancelaria adwokacka w Rzeszowie.