Prawo wykroczeń- Kancelaria w Przeworsku i Jarosławiu 

Prawo wykroczeń jest bardzo podobne do prawa karnego. Prawo to podobnie jak prawo karne reguluje zasady odpowiedzialności za popełnienie czynów zabronionych. Wykroczenie różnią się od przestępstwa przede wszystkim znacznie niższą społeczną szkodliwością.  Wykroczenia są opisane w kodeksie wykroczeń oraz ustawach szczególnych, natomiast postępowanie prowadzi do ustalenia odpowiedzialności wymierzenia kary za wykroczenie opisane jest w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenie. Obwinionego o wykroczenie może reprezentować radca prawny lub adwokat. najczęściej sprawy o wykroczenie dotyczą czynów zabronionych związanych z ruchem pojazdów mechanicznych na drogach publicznych. Sprawy o wykroczenia rozpatrują Sądy Rejonowe, w tym SR w Jarosławiu, Przeworsku oraz Rzeszowie.  Osoba skazana za wykroczenie nie widnieje w Krajowym Rejestrze Karnym nie jest bowiem traktowana jako osoba karana.

Czy jest prawo wykroczeń?

Prawo wykroczeń reguluje zasady ponoszenie odpowiedzialności za wykroczenia

Wykroczenia to czyny zabronione, które są społecznie szkodliwe, jednak w znacznie w mniejszym stopniu niż przestępstwa. Prawo wykroczeń zawarte jest w kodeksie wykroczeń.

Materialne prawo wykroczeń

Przepisy regulujące materialne prawo wykroczeń zawarte są zawarte w ustawie z dnia 20 maja 1971 kodeks wykroczeń. Ustawa ta reguluje zarówno zasady odpowiedzialności za czyny stanowiące wykroczenia, jak i znamiona poszczególnych wykroczeń. Warto jednak pamiętać, że znamiona wielu wykroczeń są opisane również w przepisach ustaw szczególnych.

Procesowe prawo wykroczeń

Postępowanie w sprawach o wykroczenia jest uregulowane w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o postępowaniu w sprawach o wykroczenia. W zakresie, którym postępowanie to nie zostało uregulowane w wyżej wymienionej ustawie zastosowanie znajduje kodeks postępowania karnego.

Czym jest wykroczenie?

Zgodnie z art. 1 kodeksu wykroczeń jest to zachowanie człowieka spełniające następujące przesłanki, a mianowicie jest:

  • czynem człowieka,
  • szkodliwe społeczne,
  • jest zabronione pod groźbą kary w chwili jego popełnienia.

Czyn człowieka

Wartościowaniu podlega tylko czyn człowieka. Zwierzęta i rośliny nie odpowiadają na gruncie prawa wykroczeń. Czyn człowieka to zachowanie zależne od jego woli. Nie jest zatem czyn zachowanie podjęte pod wpływem przymusu fizycznego lub w sytuacji gdy człowiek staje się narzędziem w rękach innej osoby.

Przykład

Pan Jan został popchnięty przez przechodnia, w wyniku czego upadł na wystawę sklepową i ją zniszczył. Zachowanie Pana Jana nie było czynem, gdyż było całkowicie niezależne od jego woli, a zatem Pan Jan nie może odpowiadać za żadne wykroczenie, w związku z zaistniała sytuacją.

Szkodliwość społeczna czynu

W przypadku przestępstwa wymagana jest szkodliwość społeczna wyższa niż znikoma. Natomiast, gdy zakwalifikować dane zachowanie jako wykroczenie wystarczy, aby ta szkodliwość istniała. Oczywiście przy ustalaniu wymiaru kary stopień szkodliwości społecznej jest brany pod uwagę. Szkodliwość społeczna to inaczej karygodność czynu, a więc naruszenie norm, które powoduje uszczerbek w prawach jednostki oraz prawach społeczności jako ogółu. Termin ten nie jest zdefiniowany prawnie, jednak przy ustaleniu stopnia społecznej szkodliwości czynu należy brać pod uwagę następujące czynniki:

  • rodzaj i charakter naruszonego dobra,
  • rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody,
  • sposób i okoliczności popełnienia czynu,
  • wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków,
  • postać zamiaru,
  • motywację sprawy,
  • rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Rodzaj i charakter naruszonego dobra

Przy ustaleniu stopnia społecznej szkodliwości istotne jest jakie dobro zostało przez sprawcę naruszone. Dla przykładu dobrem wyżej cenionym niż prawo własność jest zdrowie i życia człowieka, a także jego wolność, dlatego też przestępstwa oraz wykroczenia przeciwko mieniu są z natury mniej społecznie szkodliwe niż te, które są dokonane z użyciem przemocy.

Rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody

Jeżeli wartość powstałej szkody jest wysoka, to w większym stopniu zostają naruszone interesy majątkowe społeczeństwa lub jednostki. W przypadku natomiast kradzieży przysłowiowego wafelka o wartości 2 zł szkodliwość społeczna takiego czynu jest wręcz niezauważalna.

Sposób i okoliczności popełnienia czynu

Nie sam skutek czynu, ale także sposób jego popełnienia ma znaczenie przy ustaleniu stopnia społecznej szkodliwości. Inny stopień społecznej szkodliwości można przepisać zachowaniu sprawy, który dokonuje kradzieży w sposób niejawny, aniżeli zrobiłby to w sposób zuchwały lekceważąc tym samym porządek prawny.

Waga naruszonych przez sprawcę obowiązków

Ten czynnik jest brany pod uwagę najczęściej w sytuacji, gdy na sprawcy ciążą szczególne obowiązki z uwagi chociażby na wykonywany zawód. Stopień naruszenie jest uzależniony przede wszystkim od stopnia należytej staranności, do której sprawca jest zobowiązany.

Motywacja sprawcy

W różnym stopniu szkodliwa jest kradzież, w zależnościom motywacji sprawcy. Jeżeli kradzież jest umotywowana chęcią zaspokojenia głodu, w przypadku braku środków na zakup pożywienia to wówczas w ogóle czyn nie będzie szkodliwy społecznie, gdyż zdrowie i życie człowieka jest wartością nadrzędną. Jeżeli natomiast kradzież ma charakter zarobkowy to taki czyn jest wysoce szkodliwy społecznie i powinien zostać potępiony przez społeczeństwie.

Rodzaj naruszenie reguł ostrożności

Ten czynnik ma znaczenie przede wszytki, w przypadku wykroczeń drogowych. Inaczej zostanie potraktowany brak zachowania należytej ostrożności, a inaczej rażące przekroczenie w sposób umyślni prędkości.

Jakie sprawy o wykroczenia prowadzimy?

Nasza Kancelaria prowadzi sprawy o:

  • wykroczenia drogowe,
  • kradzież,
  • szalbierstwo,
  • wykroczenia przeciwko prawom pracowników,
  • spożywanie alkoholu w miejscach publicznych.

Jest to tyko przykładowy katalog wykroczeń, w sprawach których reprezentujemy naszych Klientów.

Wykroczenia drogowe

Wykroczenia drogowe to jedne z najpopularniejszych rodzajów wykroczeń. Zwykle ukaranie z tytułu popełnienia tego rodzaj wykroczeń następuje w trybie mandatowym. Dopiero w sytuacji, gdy okoliczności popełnienia czynu budzą wątpliwości, ukarany nie przyjmie mandatu karnego lub zostało popełnione wykroczenie, za które istnieje możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów to wówczas sprawa musi być rozpoznana przez Sąd. Jednym z rodzajów wykroczenia drogowego jest prowadzenie pojazdu po użyciu alkoholu. Sprawy tego rodzaju zawsze trafiają do Sądu, gdyż może zostać orzeczony w stosunku do sprawcy takiego czynu zakaz prowadzenia pojazdów. W przypadku spowodowania kolizji nie ma obowiązku wyzwania funkcjonariuszy policji, jeżeli osoba, która ją spowodowała jest trzeźwa. Wykroczenie drogowe można popełnić umyślnie lub nieumyślnie, oczywiście fakt umyślnego popełnienia wykroczenia może mieć wpływ na wysokość kary.

Kradzież

Kradzież może być przestępstwem lub wykroczeniem, okolicznością różnicującą te dwa czyny jest wartość skradzionego mienia. Niedawno prób ten został podwyższony z 500 zł do 800 zł. Oznacza to, że kradzież mienia o wartość mniejszej niż 800 zł jest wykroczeniem. Warto jednak tutaj zaznaczyć, że w przypadku czynu ciągłego wartość skradzionego mienia jest zsumowana.

Przykład 1

Pan Marek w krótkich odstępach czasu działając z góry zaplanowanym zamiarem dokonywał drobnych kradzieży w sklepie. Codziennie przez okres miesiąca bez uiszczenia zapłaty wynosił on ze sklepu zakupu o wartości kilkudziesięciu złotych. Łączna wartość skradzionych zakupów wynosi 1 200 zł. Pewnego dnia proceder ten został zauważony przez pracownika sklepu, tego dnia Pan Marek zamierzał przywłaszczyć zakupu o wartości 20-30 zł. Po wezwaniu policji Pan Marek został ukarany mandatem o wartości 500 zł. Kilka dni później pracownik sklepu zauważył, że nadal ginie asortyment ze sklepu. W związku z tym postanowił przejrzeć zapis monitoringu sklepu z ostatnich 2 miesięcy. Okazało się, że Pan Marek jak wcześniej wspomniano dokonywał niemal codziennie drobnych kradzieży w tym sklepie, wartość skradzionych przedmiotów przekroczyła zaś kwotę 800 zł. Po zawiadomieniu organów ściągania o zaistniałych fakcie zostało wszczęte zostało dochodzenie. Pan Marek został ukarany przez Sąd w postępowaniu nakazowym za przestępstwo, a nie wykroczenie.

Na tym przykładzie widać że wartość skradzionych przez daną osobę rzeczy ulega zsumowaniu przy ustaleniu czy został przekroczony próg 800 zł umożliwiający ukaranie jej za przestępstwo.

Przykład 2

Pani Janina korzystając z kasy samoobsługowej przy ważeniu owoców granatu nieumyślnie wskazała, iż są to jabłka. W związku z czym zapłaciła znacznie  niższą kwotę za zakupione owoce. Gdy wychodziła ze sklepu Pani Janina została zatrzymana przez pracownika sklepu, który zauważył sytuację. Pracownik sklepu wezwał policję. Okazało się, z wprowadzając  błędną  informacji do terminala kasy samoobsługowej Pani Janina naraziła  właściciela  sklepu na szkodę w kwocie 20 zł. Sprawa po przeprowadzeniu dochodzenia trafiła do Sądu. Pani Janina została jednak uniewinniona, gdyż nie udowodniono jej, że działała z zamiarem umyślnym. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd poinformował Panią Janinę, że powinna zwrócić kwotę 20 zł właścicielowi sklepu, gdyż pomimo, ze nie popełniła przestępstwa ponosi odpowiedzialność cywilna za skutki swojego zachowania.

Z przykładu  tego wynika, że w sytuacji wprowadzenia błędnych informacji  do terminala kasy samoobsługowej może dojść do popełnienia przestępstwa, nawet jeżeli wartość szkody jest niższa niż 800 zł. Warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności  karnej jest jednak wykazanie, że działanie takie miało charakter umyślny. Jeżeli przy obsłudze kasy fiskalnej Klient po prostu wskutek błędu wprowadzi nieprawdziwe informację to nie ma mowy o tym, żeby popełnił przestępstwo.

Szalbierstwo

Szalbierstwo polega na wyłudzeniu produktu lub usługi. Przy wykroczeniu tym ważne jest ustalenie, że sprawca nie zamierzał zapłacić za usługę w chwil jej zamówienia.

Przykład

Pan Dariusz udał się do stosunkowo drogiej restauracji, w celu zamówienia posiłku. Pan Dariusz od początku nie zamierzał płacić za zakupiony posiłek, tylko zaraz po jego spożyciu uciec z lokalu. Tak też zrobił. Gdy już wychodził z restauracji został zatrzymany przez jej pracownika, który uniemożliwił mu wyjście z lokalu. Menadżer lokalu wezwał policję, która stwierdziła, ze doszło do popełnienia wykroczenia szalbierstwa i ukarała Pana Dariusza mandatem karnym w kwocie 1 000 zł. Pan Dariusz nie przyjął mandatu dlatego sprawa została skierowana do Sądu, który nałożył na Pana Dariusza grzywnę w wysokości 2 000 zł.

Jak widać na podanym przykładzie Sąd może nałożyć grzywnę w wyższej wysokości niż kwota nałożonego mandatu karnego. Warto zatem zastanowić się nad nie przyjmowaniem mandatu zwłaszcza w sytuacji  gdy okoliczności sprawy nie budzą wątpliwości

Wykroczenia przeciwko prawom pracowników

Nie każdy pracodawca wie, że naruszenia przepisów prawa pracy może nie tylko spotkać się z odpowiedzialności na gruncie prawa cywilnego prawa pracy, ale także prowadzić do pociągnięcia do odpowiedzialności za wykroczenie lub przestępstwo. Wykroczeniem takim jest miedzy innymi zawarcie umowy cywilnoprawnej, w warunkach gdy osoba zatrudniona świadczy tak naprawdę pracę. \

Spożywanie alkoholu w miejscach publicznych

Spożywanie alkoholu jest zakazane, jeżeli ma to miejsce w miejscach publicznych. Jest to uzasadnione między innymi tym, że osoby pod wpływem alkoholu  bardzo często wszczynają awantury oraz demoralizują młodzież. Tego rodzaju wykroczenie także jest szkodliwe społecznie, jednak stopień tej szkodliwości nie jest zazwyczaj wysoki.

Pomoc w sprawach o wykroczenie

Osoba obwiniona o popełnienie wykroczenia, czyli obwiniony może korzystać pomocy adwokata lub radcy prawnego. Zawodowy prawnik może także pełnić funkcję obrońcy. Obrona w postępowaniach o wykroczenie to przeważnie koszt 2 500 zł. Z uwagi na wagę tego rodzaju naruszeń prawa obwinienie znacznie rzadziej korzystają z usług obrońcy. Należy jednak pamiętać, że w przypadku uzyskania wyroku uniewinniającego lub umarzającego postępowanie w sprawie skarb państwa jest zobowiązany do zwrotu kosztów jakie ponieśliśmy w związku z wynajęciem adwokata lub radcy prawnego. Nie można żądać natomiast zwrotu kosztów przeznaczonych na nieprofesjonalną pomoc prawną, która jest świadczona przez Kancelarie bez uprawnień. Tajemnica adwokacka oraz tajemnica zawodowa radcy prawego obejmuje również sprawy o wykroczenia

Skazanie za wykroczenia, a karalność

Bardzo często zdarza się, że osoby skazane za wykroczenie są przekonane, że wobec tego faktu należy je uznać za osobę karaną. Nic bardziej mylnego, gdyż skazanie za wykroczenie nie powoduje, że osoba ma status karanej. W toku przesłuchania przed Sądem osoba taka na pytania, czy była karana może powinna odpowiedzieć przecząco. Prawie każdy z nas w całym swoim życiu został ukarany za wykroczenie. Oczywiście starajmy się ich nie popełniać, a nie jest to tak takie naruszenie prawa, jak w przypadku popełnienia przestępstwa.  

Obrona w sprawach o wykroczenia 

Jeżeli chciałbyś wiedzieć więcej na temat spraw karnych to warto zapoznać się z publikacjami dostępnymi na stronie współpracującej z nami Kancelarii adwokata Piotra Czyżyńskiego w Rzeszowie. Tutaj znajduje się strona adwokata Piotra Czyżyńskiego Kancelaria adwokacka w Rzeszowie. Adwokat Piotr Czyżyński pełni funkcję obrońcy w sprawach o wykroczenia