Jak uzyskać potwierdzenie nabycia spadku?
Sprawę spadkową o stwierdzenie nabycia spadku można załatwić:
Notarialne poświadczenie dziedziczenia
Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia to dokument,
który może sporządzić wyłącznie notariusz. Warunkiem sporządzenia tego aktu
jest to, aby wszyscy spadkobiercy byli obecni w Kancelarii notarialnej. Udział
w sporządzeniu tego aktu musi mieć charakter osobisty, gdyż nie można w tym
celu skorzystać z pomocy pełnomocnika.
Ile kosztuje sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia?
Samo sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia i poprzedzającego
go protokołu dziedziczenia to koszt 184 zł. Jeżeli nie upłynął jeszcze termin
do złożenia oświadczenia, w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku to wówczas
należy doliczyć także kwotę 61,50 zł za przyjęcie oświadczenia od każdego ze
spadkobierców. W sytuacji, gdy zmarły sporządził testament zachodzi także
konieczność otwarcia i ogłoszenia testamentu, co wiąże się z kosztem w kwocie
61,50 zł. Jeżeli spadkobiercy chcą, aby został im wydany odpis aktu poświadczenia
dziedziczenia są zobowiązani do zapłaty kwoty 7, 38 zł za każdą stronę.
Jakie dokumenty są potrzebne do sporządzenia aktu
poświadczenia dziedziczenia?
Do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia potrzebny jest
skrócony akt zgonu spadkodawcy oraz skrócony odpis aktu jego małżeństwa, jeżeli
w dniu śmierci pozostawał w związku małżeńskim. Potrzebne będą także skrócone akty urodzenia lub małżeństwa, w przypadku kobiet
zamężnych spadkobierców. Koszt wydania jednego skróconego aktu stanu cywilnego,
np. zgonu, urodzenia lub małżeństwa wynosi 22 zł. Notariusz będzie także
wymagał okazania dokumentu zawierającego numer PESEL spadkodawcy.
Jak długa trzeba czekać na akt poświadczenia dziedziczenia?
Akt poświadczenia dziedziczenia zostanie sporządzony przez notariusza w ciągu jednego
spotkania. Wcześniej należy jednak umówić wizytę u notariusza oraz zgromadzić
wszystkie potrzebne dokumenty. Warto także pamiętać, aby zabrać na wizytę u
notariusza aktualny dowód tożsamości, np. dowód osobisty lub paszport, aby rejent
mógł potwierdzić naszą tożsamość.
Kiedy nie ma możliwości sporządzenia aktu poświadczenie
dziedziczenia?
W niektórych sytuacjach nie ma możliwości sporządzenia aktu
poświadczenia dziedziczenia. Dzieję się tak wówczas gdy nie są ku temu spełnione
obligatoryjne warunki. Przede wszystkim akt poświadczenia dziedziczenia może
być sporządzony tylko wówczas, gdy wszyscy spadkobiercy stawią się osobiście przed
notariuszem i są zgodni co do kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia, a także
sam notariusz nie poweźmie, w tym zakresie wątpliwości. Ponadto notariusz ma obowiązek
odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, gdy uzna, że w sprawie
zastosowanie znajduje jurysdykcja państwa obcego lub też kwestia jurysdykcji
budzi uzasadnione wątpliwości. Notariusz
nie może również sporządzić tego aktu, gdy spadek został otwarty przed dniem 1
lipca 1984 r.
Co w sytuacji, gdy nie można sporządzić aktu poświadczenia
dziedziczenia?
W takiej sytuacji zainteresowani, jeżeli chcą uzyskać
potwierdzenie prawa do spadku muszą złożyć do Sądu wniosek o stwierdzenie jego
nabycia. Wniosek taki można złożyć samodzielnie lub też skorzystać z pomocy
adwokata lub radcy prawnego.
Co powinien zawierać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Taki wniosek powinien zawierać:
- dane spadkodawcy, w tym imię i nazwisko, numer PESEL, stan
cywilny, datę śmierci oraz adres ostatniego miejsca zamieszkania,
- dane spadkobierców, w tym ich adres, podstawę dziedziczenia,
stopień pokrewieństwa ze spadkodawcą, jeżeli taki występuje, a także imiona ich
rodziców,
- dane wnioskodawcy, w tym adres zamieszkania oraz numer
PESEL,
- wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu, jeżeli taki testament
został sporządzony,
- informację o złożonych przez spadkobierców oświadczeniach o
przyjęciu lub odrzuceniu spadku, jeżeli takie oświadczenia zostały złożone lub
informację o braku złożenia takich oświadczeń w terminie,
- informację, czy w skład spadku wchodziło gospodarstwo rolne lub przedsiębiorstwo
objęte zarządem sukcesyjnym,
- informację, czy w skład spadku wchodziły nieruchomości, a
jeżeli tak numery prowadzonych dla nich ksiąg wiecznych jeżeli takie zostały
założone,
- określenie kręgu spadkobierców ustawowych oraz testamentów
oraz wielkości przysługujących im udział,
- wskazanie interesu prawnego Wnioskodawcy , jeżeli nie jest
on spadkobiercą ustawowym lub testamentowych labo zapisobiercą,
- załączniki w postaci skróconego odpisu aktu zgonu spadkodawcy,
aktu jego małżeństwa, jeżeli pozostawał w związku małżeńskim oraz aktu urodzenia, względnie małżeństwa spadkobierców
ustawowych,
- dowód uiszczenia opłaty sądowej oraz opłaty z tytułu ogłoszenia
postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku w Krajowym Rejestrze Spadkowym,
- podpis Wnioskodawcy.
Dane spadkodawcy
Należy podać dane spadkodawcy, gdyż bez tych danych Sąd nie
może procedować. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku musi dotyczyć
konkretnej, zindywidualizowanej osoby.
Dane spadkodawców
We wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należy podać dane spadkodawców,
w tym dane adresowe. Jeżeli Wnioskodawca nie posiada tych danych Sąd będzie
musiał zarządzić ogłoszenie wzywające potencjalnych spadkobierców lub
zapisobierców do zgłoszenia swoich roszczeń, którego koszty będzie musiał pokryć
Wnioskodawca.
Dane Wnioskodawcy
Wnioskodawca musi podać swoje dane, gdyż w przeciwnym
wypadku Sąd wezwie do ich uzupełnienia pod rygorem zwrotu wniosku.
Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu
Jeżeli testament nie został jeszcze otwarty i ogłoszony, np.
u notariusza w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku Sąd dokona tej czynności
w toku postępowania. Czasem zdarza się, że wnioskodawca nie posiada dokumentu
testamentu, a ujawni go wtoku postępowania dopiero inny jego uczestnik, np. spadkobierca.
Informacja o oświadczeniach spadkobierców
Spadkobierca ma 6 miesięcy od daty otwarcia spadku na złożenie
oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Jeżeli w tym terminie świadczenie
takie nie zostanie złożone uznaje się, że spadkobierca przyjął spadek z dobrodziejstwem
inwentarza.
Informacja na temat gospodarstwa lub zarządu sukcesyjnego
W postępowaniu spadkowym Sąd musi ustalić te informację. Co
prawda, w aktualnym stanie prawnym gospodarstwo rolne dziedziczone jest na zasadach
ogólnych, ale jeżeli spadek został otwarty w czasie obowiązywania poprzednich
przepisów do dziedziczenia gospodarstwa rolnego stosuje się przepisy odrębne. Jeżeli
chodzi o zarząd sukcesyjny jest to instytucja, która ma zapewnić ciągłość działania
przedsiębiorstwa prowadzonego w formie
indywidualnej działalności gospodarczej po śmierci jej właściciela.
Informacje o nieruchomościach
Co prawda w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku Sąd
nie ustala składników majątku spadkowego, jednak praktyką Sądów jest ustalenie numerów
ksiąg wieczystych nieruchomości, w celu zawiadomienia wydziału ksiąg
wieczystych z zmianie właścicieli.
Określenie udziałów przysługujących spadkobiercom
Sąd z urzędu ustala kto jest spadkobiercom i jaki udział w
spadku mu przysługuje, jednak we wniosku warto jest wskazać na te okoliczności
samemu, tak aby już na wstępie te kwestie były jasne.
Wskazanie interesu prawnego
Interes prawny spadkobierców w uzyskaniu postanowienia jest
oczywisty, podobnie sytuacja wygląda, w przypadku zapisobierców, czy to
zwykłych, czy to windykacyjnych. Jeżeli natomiast Wnioskodawca jest osobą spoza
tego kręgu, np. wierzycielem musi wykazać swój interes prawny odpowiednim dowodami
np. wyrokiem Sądu zasądzającym na jego rzecz od spadkodawcy kwotę pieniężną. Wierzyciel
spadkodawcy, w celu prowadzenia egzekucji przeciwko jego spadkobiercom musi uzyskać
klauzulę wykonalności przeciwko tym spadkobiercom
do czego potrzebne jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
Dowód uiszczenia opłaty sądowej
Do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należy dołączyć
potwierdzenie wniesienia opłaty sądowej w kwocie 50 zł oraz opłaty za ogłoszenie
orzeczenia w Krajowym Rejestrze Spadkowym w kwocie 5 zł, razem 55 zł. Jeżeli
spadkodawca wnosi o odebranie od niego oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
należy do tego doliczyć również opłatę sądowa w wysokości 50 za każde
oświadczenie. Wnioskodawca może również ubiegać się o zwolnienie z kosztów
sądowych zgłaszając odpowiedni wniosek wraz z oświadczeniem o stanie rodzinnym,
dochodach, majątku oraz źródłach utrzymanie, jednak z uwagi na fakt, że opłaty
w postępowaniu spadkowym nie są wysokie szansę na pozytywne rozstrzygnięcie Sądu
lub referendarza sądowego są niewielkie.
Załączniki
W celu uzyskania potrzebnych do sprawy aktów stanu cywilnego
należy złożyć papierowy lub elektroniczny wniosek o wydanie skróconych aktów do
dowolnego Urzędu Stanu Cywilnego. Najlepiej jednak wybrać Urząd, w którym
znajduje się dany akt, gdyż wówczas czas
oczekiwania na wydanie dokumentu będzie krótszy.
Podpis
Pod każdym dokumentem adresowanym do Sądu musisz się podpisać.
Jeżeli w sprawie reprezentuje Cię radca prawny lub adwokat to wówczas on podpisuje
i kieruje pisma do Sądu.
Jak ustalić krąg dziedziczenia?
W pierwszej kolejności dziedziczą spadkobiercy testamentowi.
W testamencie spadkodawca określa jaki udział im przysługuje. Jeżeli
spadkodawca nie sporządził testamentu jako spadkobiercy ustawowi są powołane
jego dzieci oraz małżonek, którzy dziedziczą w częściach równych, z tym zastrzeżeniem,
że małżonkowi nie może przypaść udział mniejszy niż jedna czwarta spadku.
Jeżeli natomiast sam spadkodawca w dniu śmierci
nie posiadał małżonka, np. był wdowcem, kawalerem lub rozwodnikiem to wówczas
cały spadek trafi do jego dzieci. Jeżeli natomiast spadkodawca nie miał dzieci,
ale posiadał małżonka to wówczas spadek przypada do równego podziału pomiędzy
jego małżonka i jego rodziców. Udział
małżonka wynosi wówczas ½ spadku. Jeżeli rodzice spadkodawcy nie żyją udział w
spadku, który im przysługuje należy się
ich zstępnym, w praktyce rodzeństwu spadkodawcy, a gdy i oni zmarli ich
dzieciom.
Jak długo trzeba czekać na rozstrzygnięcie sprawy?
Po złożeniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku pismo jest
rejestrowane w sekretariacie Sądu i nadawana jest sygnatura sprawy. Następnie w trybie losowania przydzielany
jest sędzia referent do sprawy. Sędzia lub jego asystent bada czy pismo spełnia
wymogi formalne, a jeżeli nie to wzywa Wnioskodawcę do ich uzupełniania. Na zarządzenie asystenta
w tym zakresie przysługuje środek zaskarżenia w postaci zastrzeżenia. Jeżeli natomiast
pismo spełnia wymogi Sąd zarządza jego doręczenie pozostałym uczestnikom
postępowania, najczęściej zobowiązując ich do złożenia odpowiedzi w termie 14
dni.
Co jeżeli nie znam danych spadkobierców lub w urzędzie nie
chcą mi wydać potrzebnych dokumentów?
W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku Sąd powinien działać z urzędu.
W przypadku, gdy Twój wniosek został zwrócony z powodu nie uzupełnienia braków
formalnych z takiego powodu, że nie mogłeś uzyskać potrzebnych dokumentów
istnieje możliwość złożenia środka zaskarżenia od decyzji Sądu. Nie mniej
jednak najlepiej, gdy wniosek będzie kompletny,
gdyż wówczas Sąd będzie mógł szybko i sprawnie rozpatrzyć sprawę.
Czy prawo do spadku ulega przedawnieniu?
Nie, sprawę spadkową możesz przeprowadzić nawet po wielu
latach, jednak najczęściej uzyskanie potwierdzenia nabycia spadku leży w Twoim interesie.
Warto jak najszybciej uporządkować sprawy spadkowe, gdyż z biegiem lat będzie
to coraz trudniejsze. Warto również zaznaczyć, że w niektórych sytuacjach
możesz stracić prawa do składników majątku
spadkowego, np. jeżeli osoba trzecia nabędzie jej własność w drodze
zasiedzenia. W praktyce bardzo wiele spadków nie zostało objętych przez ich spadkobierców,
co nie jest korzystne z punktu widzenia obrotu gospodarczego, ani prawnego.
Kto może sporządzić wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Może to zrobić adwokat, radca prawny lub też możesz sporządzi
taki wniosek samodzielnie. Jeżeli chciałbyś taki wniosek sporządzić samodzielnie
zapraszamy do skorzystania z wzorów dostępnym na naszej stronie. Jeżeli natomiast
zamierzasz powierzyć sprawę radcy prawnemu zapraszamy dom kontaktu.
