
Sposoby wykładni przepisów prawa
Prawidłowa wykładni przepisów
W pracy prawnika jedną z najważniejszych zadań jest prawidłowa interpretacja przepisów. Nie wystarczy ich literalna znajomość, co więcej znajomość treści przepisów prawa nie jest tak ważna jak umiejętności w zakresie ich zastosowania. Język prawny oraz prawniczy ma swoje odrębności w stosunku do języka powszechnie używanego, dlatego właśnie obywatele gubią się w gąszczu przepisów prawa. Interpretacja przepisów prawa polega na ustaleniu treści normy prawnej z przepisów prawa w odniesieniu do konkretnego stany faktycznego.
Metody wykładni
Podstawową metodą wykładni, która co do zasady zawsze ma pierwszeństwo jest wykładnia językowa. Jest to zrozumiałe bowiem obywatele zobowiązani są do przestrzegania norm prawych muszą znać ich treść. Kolejną metodą wykładni jest metoda funkcjonalna, inaczej zwana celowościową. Metoda ta polega na ustaleniu znaczenia normy prawnej ze względu na cel jaki przyświecał prawodawcy przy ustanowieniu przepisów konstruujących tę normę. Cel ten może wynikać z zawartych w danym akcie zasad, czy wynikać logicznie z całej konstrukcji aktu prawnego czy dziedziny prawa. Pomocne w zakresie ustalenia celu mogą być również dokumenty przygotowawcze z prac nad danym aktem prawnym, np. sprawozdania komisji prawodawczych. Można również posłużyć się wykładnią systemową, w której ustalana jest treść przepisu w oparciu o dążenie do spójności przepisów danego aktu prawnego czy gałęzi prawa. Wykładnia autentyczna to wykładnia dokonana przez samego prawodawcę, ma ona duże znaczenie bowiem to prawodawca najlepiej wie jakie znaczenie chciał nadać ustanowionym przepisom prawa. Gdy wykładni takiej dokonuje inny organ, lecz wykładnia ta jest wiążąca mówimy o wykładni legalnej. W praktyce duże znaczenie ma metoda wykładni operatywnej, czyli tej dokonywanej przez sądy, zwłaszcza Sąd Najwyższy oraz Naczelny Sąd Administracyjny. Więcej informacji znajdziesz między innymi na naszym blogu.
Pierwszeństwo wykładni językowej
Podsumowując pierwszeństwo należy zawsze co do zasady przyznać wykładni językowej (chyba, że jest ona sprzeczna z hierarchią wartości interpretującego). Jeżeli tą metodą nie da się ustalić jednoznacznego znaczenia przepisu można posłużyć się pozostałymi metodami wykładni. W praktyce największe znaczenie ma wykładnia operatywna dokonywana przez SN. Należy bowiem stwierdzić, że Sądy niższych instancji posługują się bardzo często wynikami takiej wykładni. Jeżeli chcesz wiedzieć więcej zapraszam do kontaktu. Kancelaria Radcy Prawnego J. Orłowska-Paczek ma swoje siedziby w Przeworsku, Jarosławiu oraz Rzeszowie. Informację kontaktowe są tutaj.