W jakim celu zawiera się umowy dotyczące spadku po osobie żyjącej?

Umowy dotyczące spadku należą do szczególnego rodzaju umów, które podlegają ograniczeniom przewidzianych przez przepisy kodeksu cywilnego. Zasadą jest to, że nie można zawrzeć umowy, której przedmiotem będzie spadek po osobie, która jeszcze nie zmarła. W związku z tym w przypadku podpisania takiej umowy będzie ona nieważna, a co za tym idzie nie będzie wywoływała skutków prawnych w sferze prawa cywilnego. Przepisy przewidują jednak wyjątek od tej zasady. Między innymi art. 1048 kodeksu cywilnego legalizuje możliwość zawarcia umowy, której przedmiotem będzie zrzeczenie się spadku, który przysługiwałby w przypadku dziedziczenia ustawowego po spadkodawcy. Stronami takiej umowy jest potencjalny spadkobierca zrzekający się spadku oraz przyszły spadkodawca. Umowa taka musi czynić zadość formie notarialnej, która zastrzeżona jest w tym przypadku pod rygorem nieważności. Umowa taka nie obejmuje jednak zstępnych, czyli dzieci i wnuków przyszłego spadkobiercy. Strony mogą jednak zawrzeć odmienne postanowienie w tym zakresie.

Skutki zawarcia umowy o zrzeczenie się dziwdziczenia po spadkodawcy 

W przypadku skutecznego zawarcia ww. umowy spadkobierca zarzekający się oraz ewentualnie jego zstępni (co umówiono powyżej) po śmierci spadkodawcy traktowani są jakby zmarli przed spadkodawcą, a tym samym wyłączeni są z dziedziczenia. Do spadku w takim przypadku powołane są osoby uprawnione do dziedziczenia w dalszej kolejności. Istnieje także możliwość zawarcia pomiędzy spadkodawcą jeszcze przed jego śmiercią umowy, która niweczy skutki zrzeczenia. Umowa taka podobnie jak umowa pierwotna musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Przy wizycie w Kancelarii notarialnej stronie może towarzyszyć reprezentujący ją prawnik, w szczególności adwokat lub radca prawny.

Zbycie udziału w spadku 

Nie ma natomiast co do zasady żadnych przeszkód oraz ograniczeń, aby spadkobierca zbył przysługujący mu udział w spadku lub gdy jest jedynym spadkobiercą całość spadku na rzecz osoby trzeciej. W tej sytuacji umowa zbycia spadku (udziału w spadku) jeżeli strony transakcji nie postanowiły inaczej ma charakter zobowiązująco- rozporządzający. Po nabyciu spadku od spadkobiercy nabywca nabywa zarówno aktywa wchodzące w skład spadku jak i pasywa, dlatego musi się liczyć z odpowiedzialnością za długi spadkowe, a zakres tej odpowiedzialności jest uzależniony od tego czy spadkobierca przyjął spadek w sposób prosty czy z dobrodziejstwem inwentarza. Nie budzi natomiast wątpliwości że spadkobierca nie może zbyć spadku, który odrzucił, bowiem nie jest to zgodnie z zasadą znaną już prawie rzymskim, która stanowi, że nie można przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli się samemu posiada. Więcej informacji znajdziesz na blogu Kancelarii w Przeworsku, Jarosławiu i Rzeszowie.