Utrata mocy przepisów prawa
Zakres temporalny obowiązywania danego prawa
Przepisy prawa zwykle obowiązują w określonych ramach czasowych. Niektóre normy są ustalane na czas nieokreślony, inne ze swojego założenia mają obowiązywać tymczasowo, lub nawet przez długi ale z góry określony czas. Uchylenie przepisu prawa lub utrata jego mocy obowiązującej z innego powodu rodzi wiele skomplikowanych sytuacji związanych ze skutkami prawnymi jaki przepis ten już wywołał. W niniejszym artykule zostaną omówione podstawowe pojęcia prawa w przyczyn utraty mocy obowiązującej przepisów prawa. Pomocy w tym zakresie udzielić może prawnik taki jak adwokat lub radca prawny.
Kiedy przepis prawa traci moc?
Przede wszystkim przepis prawa traci moc obowiązującą, gdy upłynął czas na który została ustanowiona norma którą statuuje. Jeżeli dla przykładu prawodawca postanowił opodatkować pewnego rodzaju czynności gospodarczą tylko i wyłącznie przez dwa lata, a potem zrezygnować z tego podatku. Istnieje również możliwość, że przepis początkowo został ustanowiony na czas nieoznaczony, a prawodawstwa uchylił ten przepis prawny później. Mógł to zrobić w sposób wyraźny np. używając sformułowania w akcie prawodawczym „przepis art. x traci moc obowiązującą z dniem x dnia x roku” lub w sposób dorozumiany gdy uchwala nowe prawo, które swoim zakresem reguluję materię, która wcześniej podlegała regulacji derogowanego przepisu. W takim przypadku stosuje się zasadę, że przepis nowy deroguje przepis uchwalony wcześniej, przepis bardziej szczegółowy deroguje przepis ogólny, no i oczywiście przepis wyższej rangi, np. ustawowy deroguje przepis niższej rangi, w tym przypadku przepis zawarty w rozporządzeniu. W przypadku natomiast gdy te trzy reguły kolidują ze sobą zawsze należy przyznać pierwszeństwo regule hierarchicznej, natomiast w dalszej kolejności regule merytorycznej, która ma pierwszeństwo przed regułą inter-temporalną. Przepis prawa może również utracić moc w skutek orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego, że jest on niezgodny z normami prawa zawartymi w Konstytucji, czy umowie międzynarodowej, a także ustawie. TK w swoim orzeczeniu określa datę utarty mocy obowiązującej przez te przepisy.
Częste zmiany przepisów prawa w naszym kraju
Wbrew pozorom omawiane zagadnienia są bardzo istotne w praktyce gdyż w Polskim systemie prawnym często dochodzi do zmiany przepisów prawa i wątpliwości co do tego jakie przepisy prawa znajdują zastosowanie w danej konkretnej sprawie. Często jest tak, że pomimo utraty mocy obowiązującej stare przepisy znajdują nadal zastosowanie bowiem sprawy dotyczą skutków zdarzeń jakie wywołały one przed wielu lat. Jeżeli masz wątpliwości co do tego jakie przepisy znajdują zastosowanie w Twojej sprawie zapraszam do umówienia terminu konsultacji w Kancelarii w Przeworsku, Jarosławiu lub Rzeszowie.