Czy po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniość obowiązek alimentacyjny rodzica wygasa?

Co do zasady nie, jednak po osiągnięciu pełnoletniość dziecko musi udowodnić, że nie jest w stanie samodzielne się utrzymać.

Kiedy dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie?

W orzecznictwem przyjmuje się w uproszczeniu, że dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, gdy nie posiada majątku lub jego stan zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy albo podejmuje naukę, która w przyszłości pozwoli mu na uzyskanie kwalifikacji zawodowych. Z definicji obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka (utrzymanie i wychowanie) wynika, że obowiązek ten ustaje dopiero wówczas, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową, co z reguły łączy się z możliwością podjęcia pracy zarobkowej, przy czym oczywistym jest, iż nie można powyższego oczekiwać od małoletniego dziecka. Możliwość podjęcia pracy zarobkowej nie może być jednak rozważana w oderwaniu od osobistej i życiowej sytuacji danego uprawnionego, a przede wszystkim bez oceny kierunku i czasookresu podjętej edukacji, rodzaju zdobytego zawodu, możliwości na rynku pracy, wieku uprawnionego, starań uprawnionego do osiągnięcia zdolności do samodzielnego utrzymania się i stopnia wykorzystania w tym zakresie swoich możliwości, wiedzy i zdolności. Czas trwania obowiązku alimentacyjnego rodziców nie jest też związany ze zdobyciem konkretnego stopnia wykształcenia. Zależeć będzie to od okoliczności konkretnego przypadku, a w szczególności tego, czy dziecko osiągnęło już kwalifikacje do podjęcia pracy, która zapewni mu odpowiednie utrzymanie. Często należy w takich przypadkach rozważyć czy stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych albo zdobywanie dodatkowych uprawnień nie prowadzi do nieuzasadnionego przedłużania obowiązku alimentacyjnego rodzica. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14.11.1997, w sprawie III CKN 217/97, Prokuratura i Prawo 1998/28, cyt. zaczerpnięty z RC 997/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z 2018-03-06).

Jaka jest podstawa prawna żądania o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny wygasł?

Podstawę prawną powództwa o wygaśnięcie alimentów stanowi przepisy art. 189 kpc oraz art. 133 § 1 z art. 138 kro oraz art. 133 § 3 kro. Na podstawie tych przepisów obowiązany do alimentacji ma prawo żądać ustalenia wygaśnięcia (uchylenia) obowiązku alimentacyjnego wobec uprawnionego z tego tytułu dziecka, gdy jest ono już w stanie samodzielnie się utrzymać, a nie znajduje się jednocześnie w niedostatku, bowiem rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14.11.1997, w sprawie III CKN 217/97, Prokuratura i Prawo 1998/28, cyt. zaczerpnięty z RC 997/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z 2018-03-06).

Jak wykazać, że pełnoletnie dziecko się nie pobiera nauki, a jego stan zdrowia pozwala na podjęcie pracy?

W tym celu najlepiej zwrócić się do Sądu o wezwanie pozwanego do przedłożenia dowodów, na okoliczność, że pozwany podejmuje naukę, w szczególności zaświadczenia ze szkoły lub innej placówki oświatowej, gdzie pozwany pobiera naukę, a jeżeli takiej nauki pozwany nie pobiera zaświadczenia z ostatniej szkoły lub innej placówki oświatowej, do której uczęszczał pozwany zawierającego informację, kiedy pozwany ukończył pobieranie nauki w tej szkole lub innej placówce oświatowej, na okoliczność ustalenia daty wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanego, a także przedstawienia dowodów w postaci dokumentacji medycznej potwierdzającej, że pozwany nie jest w stanie podjąć pracy ze względu na stan zdrowia na okoliczność, że pozwany jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Taką gotową formułę może zawierać pozew o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny wygasł.

Potrzebujesz pomocy?

Nasz zespół radców prawnych może poprowadzić Twoją sprawę dotyczącą alimentów. Dane kontaktowe znajdziesz tutaj.