Zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
Współpraca krajów UE, w zakresie systemów zabezpieczenia społecznego
Na terenie Unii Europejskiej obowiązują przepisy rozporządzenia, które ma na celu określenie ram współpracy pomiędzy instytucjami właściwymi w systemie zabezpieczenia społecznego. Celem tej współpracy jest przede wszystkim unikniecie sytuacji, iż ta sama osoba będzie pobierać świadczenia socjalne lub wynikające ze stosunku pracy takie jak zasiłki chorobowe w kilku państwach członkowskich na raz. Jednocześnie przepisy te umożliwiają w niektórych sytuacjach zsumowanie okresów zatrudnienia w rożnych państwach na potrzeby ustalania prawa do świadczeń. W polskim systemie prawnym organem właściwym w zakresie systemów zabezpieczenia społecznego jest między innymi Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wymiana informacji pomiędzy państwami członkowskimi UE
Właściwe instytucje poszczególnych państw członkowskich przekazują sobie informacje w zakresie spraw związanych z systemem zabezpieczenia społecznego. Przepisy rozporządzenia określają jakie państwo jest właściwe do ustalenia oraz wypłaty świadczeń z tego tytułu w poszczególnych sytuacjach. Do czynników mających wpływ na tę właściwość należy, w szczególności miejsce wykonywania pracy zarobkowej oraz miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o określone świadczenie. Istnieje także możliwości, ze dana osoba ma prawo ubiegać się o określone świadczenie w kilku państwach. W takim przypadku osobie takiej może przysługiwać również stosowne świadczenie wyrównawcze.
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego, a państwa trzecie
Przepisy rozporządzenia unijnego regulują koordynacje systemów zabezpieczenia społecznego tylko i wyłącznie pomiędzy krajami członkowskim Unii Europejskiej. W stosunku do państw trzecich regulacje te mogą być określone w drodze dwustronnych umów międzynarodowych. Umowy takie zawierane są przez poszczególne państwa członkowskie, a nie przez UE. W niektórych przypadkach umowy te maja charakter wielostronny. Tak jest w przypadku w przypadku umowy UE z Federacją Szwajcarii. W każdym przypadku umowy międzynarodowe oraz przepisy prawa unijnego mają pierwszeństwo przed prawem krajowym danego państwa.
Zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
Podstawową zasadą w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego na terenie UE jest to, że obywatel Unii Europejskiej przebywający na terenie państwa UE, którego nie jest obywatelem ma takie same prawa i obowiązki jak jego obywatele. Jest to przejawem zasady równości obywateli UE. Dodatkowo przepisy rozporządzenia umożliwiają skuteczne wniesienia pisma do adresowanego do organu określonego państwa członkowskiego za pośrednictwem organu innego państwa członkowskiego.
Pomoc koordynacji w postępowaniach koordynacyjnych
W swojej praktyce bardzo często stykam się z koniecznością zastosowania przepisów unijnych. W celu odbycia konsultacji prawnych zapraszamy do Kancelarii w Przeworsku, Jarosławiu lub Rzeszowie.