Katalog czynów zabronionych pod groźbą kary 

Przepisy ustawy karnej, a tym samym katalog czynów zabronionych podgalających karze na przestrzeni lat ulega zmianą. W związku z tym powstaje problem tego, jakie przepisy stosować do czynów popełnionych w okresie obowiązywania starych uregulowań prawnych, w przypadku gdy ulegają one zmianie. Polski system prawa stosuje w tym przypadku rozwiązania korzystne dla sprawców przestępstw.

Rodzaje zmian w zakresie penalizacji czynów 

Zmiana ustawy karnej może polegać na penalizacji danego czynu zabronionego, czyli wprowadzenia nowego przestępstwa do ustawy karnej lub depenalizacji, która przejawia się w tym, że czyn dotychczas uznany za przestępstwo nie podlega już karze, a stanowi czyn zupełnie legalny pod względem prawa karnego. Możemy również mówić o depenalizacji częściowej (tak było między innymi w przypadku czynu zabronionego polegającego na prowadzeniu roweru pod wpływem alkoholu) polegającej na zmianie kwalifikacji prawnej czynu z przestępstwa na wykroczenie. Natomiast jeżeli ustawodawca czyn dotychczas uznany za wykroczenie kwalifikuje jako przestępstwo mamy do czynienia z penalizacją częściową.

Depenalizacja całkowita i jej skutki 

W przypadku gdy dany czyn sprawcy ulega depenalizacji nie podlega on karze. W przypadku sprawcy który odbywa już karę wiąże się to z zakończeniem jej wykonywania i automatycznym zatarciem skazania. Tak było między innymi w przypadku osób, które zostały skazane za jazdę na rowerze pod wpływem alkoholu na karę pozbawienia wolności. Osoby takie były wypuszczane z więzień, gdyż wykroczenie nie jest zagrożone karą pozbawienia wolności (a co najwyżej aresztu). Zmianę tę należy uznać za słuszną, gdyż pijany rowerzysta zagraża w większym stopniu swojemu zdrowiu niż zdrowiu i życiu innych uczestników ruchu drogowego. Jeżeli czyn został popełniono w okresie obowiązywania już nieobowiązujących przepisów prawa karnego znajdują one nadal zastosowanie jeżeli są one korzystniejsze niż przepisy prawa obowiązujące w dniu orzekania. Jeżeli natomiast obniżono karę za dany czyn zabroniony wymierzoną karę należy obniżyć do górnej granicy zagrożenia obowiązującego według nowej ustawy. Dotyczy to również postępowania na etapie wykonawczym. Oznacza to, że jeżeli czyn nie jest już zagrożony kara pozbawienia wolności, a jedynie grzywną to tylko karę grzywny można nałożyć na sprawcę. Natomiast wykonaną już karę pozbawienia wolności przelicza się na grzywnę według następującej proporcji: 1 miesiąc pozbawienia wolności równa się 60 stawką dziennym grzywny.

Pomoc radcy prawnego 

Sprawy dotyczące czasowego obowiązywania przepisów karnych są dość skomplikowane co związane jest również z dużą ilością przepisów wprowadzających nowelizację prawa karnego dotyczących stosunku nowej ustawy do przepisów obowiązujących, dlatego w związku z wagą prawa karnego można skonsultować się w tych sprawach z adwokatem lub radcą prawnym. Zapraszamy do naszej Kancelarii w Jarosławiu, Przeworsku oraz Rzeszowie.