
Datio in solutum
Obowiązki dłużnika
Zgodnie z podstawowymi zasadami prawa cywilnego dłużnik jest zobowiązany do świadczenia określonego w zawartej z wierzycielem umowie. W niektórych jednak przypadkach jest możliwe tak zwane świadczenie zastępcze. Oznacza to, że dłużnik w zamian pierwotnego świadczenia świadczy inne świadczenie. Konieczna przesłanką, aby taka czynności była możliwa jest zgoda wierzyciela. Dla przykładu jeżeli dłużnik zobowiązał się świadczyć na rzecz wierzyciela węgiel co do zasady nie może świadczyć np. oleju, chociażby to drugie świadczenie miało równą, bądź wyższą wartości od świadczenia pierwotnego. Z zasady swobody umów wynika, że obie strony muszą wyrazić zgodę na modyfikację stosunku prawnego. W przypadku zatem gdy dłużnik świadczy inne świadczenie w zamian za świadczenie pierwotnie przyrzeczone czynność taka nie powoduje zwolnienia dłużnika z zobowiązania.
Zgoda wierzyciela
Zgoda wierzyciela na zamianę pierwotnego świadczenia na inne świadczenie może być dokonana w dowolnej formie. Chodzi tutaj zarówno o formę wyraźną wyrażoną na piśmie lub ustnie, ale także formę dorozumianą. W przypadku dorozumianej zgody wierzyciel może ją wyrazić np. w formie gestu czy też w niektórych okoliczność poprzez milczenie, które już w starożytności oznaczało zgodę. Niezależnie od tego należy podnieść, że świadczenie zastępcze powinno być również badane pod względem zgodności z zasadami współżycia społecznego, a tym samym w niektórych przypadkach pomimo zgody wierzyciela świadczenie zastępcze nie uwolni dłużnika z zobowiązania. W takich przypadkach kwestię takie rozstrzyga Sąd, przed którym reprezentować stronę może co do zasady adwokat lub radca prawny.
Osoba trzecia
Możliwa jest także sytuacja, że strony umówią się co do tego, że świadczenie zastępcze wykona osoba trzecia względem stron przedmiotowego stosunku prawnego. Dla przykładu za zgodę wierzyciela osoba trzecia zobowiązuje się do spełnienia świadczenia w zamian dłużnika. Modyfikacja treści zobowiązania w trakcje trwania stosunku prawnego jest sytuacją stosunkową często. W wielu sprawach właśnie taka zmiana zobowiązania umożliwia z jednej strony zaspokojenie wierzytelności, a z drugiej strony umożliwia dłużnikowi uwolnienie się od zobowiązania, którego np. ze względu na zmianę sytuacji nie jest w stanie spełnić. Dla przykładu dłużnik zobowiązał się do świadczenia rzeczy, której już nie posiada i nie jest jej w stanie kupić, a co za tym idzie możliwe jest spełnienie wyłącznej świadczenia zastępczego. Jeżeli chcesz uzyskać szczegółową analizę dotyczącą Twojego konkretnego przypadku zapraszamy do umówienia spotkania w Przeworsku, Jarosławiu oraz Rzeszowie.