Jawność jako podstawowa zasada postępowania  

Jedną z podstawowych zasad postępowania cywilnego jest to, że sprawy zawisłe przed niezawisłym Sądem są rozpoznawane w sposób jawny. Zasada ta ma na celu między innymi ochronę przed arbitralnością decyzji sędziowskiej oraz wprowadza kontrolę czynności wykonywanych przez Sąd ze strony opinii publicznej. Niektóre przepisy kodeksu postępowania cywilnego wyłączają możliwość jawnego rozpoznania sprawy. Wyjątek od tej zasady stanowią sprawy rozpoznawane przez Sąd na posiedzeniu niejawnym bowiem  jak sama nazwa mówi na posiedzeniu takim wyłączona jest możliwość uczestnictwa stron. Przykładem posiedzenia niejawnego są posiedzenie w przedmiocie ogłoszenia upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. W taki przypadku jeżeli dokumenty dołączone do wniosku są kompletne i w sposób wystarczający dowodzą niewypłacalności dłużnika Sąd nie decyduje się na przeprowadzenie rozprawy uznając, że jest to nie jest to konieczne. Jawność oznacza zarówno możliwość uczestniczenia w rozprawie przez strony lub uczestników postępowania w przypadku gdy chodzi o postępowanie nieprocesowe, jak i osoby trzecie, które nie są bezpośrednio zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy. W niektórych sytuacja Sąd wyłącza możliwość uczestniczenia w rozprawie publiczności, nie pozbawia to oczywiście możliwości udziału w tej sprawie stron lub uczestników postępowania. Takie wyłączenie jest zasadą np. w sprawach małżeńskich. Innym przesłankami wyłączenia jawności zewnętrznej postępowania jest zagrożenie porządku publicznego, moralności, czy konieczność ochrony informacji niejawnych.

Szczególne prawa stron

Strony i uczestnicy postępowania mają również prawa, które nie przysługują publiczności. Do prawa tych należy w szczególności możliwość przeglądania akt sprawy. Jest to zrozumiałe, gdyż aby ustosunkować się do zarzutów drugiej strony lub innego uczestnika postępowania kluczowym jest znajomości wydarzeń, które miały miejsce w toku procesu lub postępowanie nieprocesowego. Prawo to obejmuje także możliwość sporządzenia zwykłych, bądź poświadczonych kopii ww. dokumentacji. Za sporządzenie poświadczonej kopii dokumentu znajdującego się w aktach sprawy pobierana jest opłata kancelaryjna. Istnieje także możliwość sporządzenia fotokopii akt sprawy co jest najkorzystniejszym z punktu widzenia ekonomicznego rozwiązaniem. W przypadku protokołów z rozprawy osoba zainteresowana może otrzymać jego treść również w formie elektronicznej korzystając z określonych funkcjonalności wynikających z systemu informatycznego. O dostęp do akt strona lub uczestnik postępowania może zwrócić się samodzielnie lub za pośrednictwem adwokata lub radcy prawnego będącego jej pełnomocnikiem lub osobą upoważnioną do przeglądania akt sprawy.

Pomoc Kancelarii 

Jeżeli potrzebujesz informacji o charakterze prawnym dotyczących omawianego powyżej zagadnienia zapraszamy dna konsultację w Kancelarii znajdującej się w Przeworsku, Jarosławiu, a także Rzeszowie.