Jurysdykcja w sprawach uznania za zmarłego i stwierdzenia zgonu
Uznanie za zmarłego, czym jest?
Zasady uznania danej osoby za zmarłej lub stwierdzenia zgonu regulują przepisy kodeksu cywilnego. Jak wiadomo w uproszczeniu uznanie za zmarłego dotyczy osób zaginionych, a stwierdzenie zgony osób, których śmierć nie budzi wątpliwości, ale z pewnych względów nie jest możliwe sporządzenie aktu zgonu. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego regulują natomiast właściwość rzeczową i miejscową Sądu uprawniającą do rozstrzygania przedmiotowych spraw, a także zasady ustalania jurysdykcji krajowej polskich Sądów w sprawie ww. postępowań.
Jaki Sąd będzie właściwy?
Podstawową zasadą jest, że orzeczenie w sprawie uznania za zmarłego lub stwierdzenie zgony wydaje Sąd polski jeżeli zmarly posiadał obywatelstwo polskie, nawet jeżeli zgon nastąpił za granicą. Bez znaczenia jest w tym przypadku czy osoba ta posiada także obywatelstwo innego państwa, a także to gdzie osoba ta posiadała miejsce zamieszkania lub pobytu. Decydującym momentem dla posiadania obywatelstwa jest dzień śmierci osoby, której to postępowanie dotyczy. Dodatkowo istnieje możliwość wydania ww. orzeczenia w stosunku do Cudzoziemca, jednak w takim przypadku konieczne jest spełnienie dodatkowych przesłanek. Przesłanką tą jest to, aby osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego posiadała w dniu śmierci miejsce zamieszkania lub przynajmniej miejsce pobytu na terenie Polski. Polski Sąd posiada także jurysdykcji w sprawie uznania za zmarłego lub stwierdzenia zgony osoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego, jeżeli jej zgon nastąpił w Polsce, nawet jeżeli nie posiadała ona miejsca zamieszkania lub pobytu na terenie naszego kraju w chwili śmierci. Nawet jednak w przypadku gdy żadna z ww. przesłanek nie zostanie spełniona istnieje możliwość przeprowadzenia przedmiotowego postępowania w Polsce jeżeli wykaże się wystarczający związek tego postępowania z polskim porządkiem prawnym. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że taki związek będzie miał miejsce, w szczególności gdy na terenie Polski znajduje się majątek Cudzoziemca, czy też na terenie naszego kraju zamieszkuje większość spadkobierców po Cudzoziemcu.(Jakubecki Andrzej (red.), Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania cywilnego). Z uwagi na tę regulację należy podnieść, że przepisy kodeksu postępowania cywilnego bardzo szeroko wyznaczają zakres jurysdykcji krajowej w sprawach o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu.
Kontakt z Nami
Kancelaria w Przeworsku, Jarosławiu oraz Rzeszowie zajmuje się, w szczególności postępowaniami, w których istotne jest ustalenie jurysdykcji krajowej. Zainteresowanym lub stroną postępowania często zależy na tym, aby określona sprawa została rozpatrzona przez Sąd Polski. Wynika to z fakt, że zagraniczne procedury często nie są znane takim osobom, a koszty postępowania prowadzonego przez Sąd zagraniczny bardzo wysokie.