Na czym polega prawomocność orzeczenia?

Prawomocność jest bardzo istotnym zagadnieniem procedury cywilnej. Wydanie wyroku przez Sąd pierwszej instancji nie rozstrzyga jeszcze ostatecznie rozpoznawanej sprawy. Stroną przysługuje bowiem możliwość odwołania, a tym samym możliwość do usunięcia z obrotu prawnego wadliwego ich zdaniem orzeczenia. Co do zasady dopiero prawomocny wyrok może być zaopatrzony w klauzule wykonalności umożliwiający wszczęcie egzekucji. Wyjątkiem od tej zasady jest możliwość nadania klauzuli natychmiastowej wykonalności (np. w przypadku gdy Sąd zasądza alimenty). Wyrok zasądzający alimenty nie jest więc prawomocny, a pomimo tego jest natychmiast wykonalny.

Skutki prawomocności orzeczenia 

Orzeczenie staje się prawomocne w przypadku gdy nie służy już przeciwko niemu środek odwoławczy. Do sytuacji takiej dochodzi po pierwsze gdy skutecznie upłynie termin na wniesienie środka zaskarżenia lub gdy orzeczenie nie jest zaskarżalne zwykłymi środkami zaskarżenia. Pomimo upływu terminu na wniesienie środka zaskarżenia orzeczenie może nadal nie być prawomocne w przypadku uwzględnienia przez Sąd wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia środka zaskarżenia. Nie ma natomiast co oczywiste znaczenia prawomocności okoliczności, że stronie przysługują jeszcze nadzwyczajne środki zaskarżenia, gdyż w takim przypadku orzeczenie de facto nigdy nie mogłoby stać się prawowomocne. 

Powaga rzeczy osądzonej 

Prawomocność orzeczenia ma taki skutek, że orzeczenie to korzysta z powagi rzeczy osądzonej, z łac. res iudicata (rzecz osądzona). Instytucja ta wywodzi się jeszcze z prawodawstwa rzymskiego i oznacza, że nie może się już więcej toczyć postępowanie pomiędzy tymi stronami w tej samej sprawie. Jest to zasada logiczna, prowadzenie postępowania w sprawie kwestii już rozsądzonych całkowicie pozbawiałoby bowiem skutków prawomocności orzeczenia. Nie dotyczy to oczywiście nadzwyczajnym środków zaskarżenia, takich jak skarga na wznowienie postępowania. W takim przypadku chodzi jednak o ocenę już wydanego orzeczenia, które zostało wydane z naruszeniem prawa.

Stwierdzenie prawomocności orzeczenia   

Prawomocność orzeczenia stwierdza zgodnie z art. 364 kodeksu postępowania cywilnego Sąd na posiedzeniu niejawnym. W niektórych sytuacjach czynność tę wykonuje Sąd I instancji, w niektórych właściwy Sąd odwoławczy. W tym zakresie uprawniony jest również referendarz sądowy. Nasz kancelaria zajmuje się sprawami cywilnymi. Radca prawny może wystąpić do Sądu o nadanie klauzuli wykonalności prawomocnemu orzeczeniu co umożliwi prowadzenie egzekucji wydanego wyroku. Zapraszamy do naszych biur w Przeworsku, Jarosławiu oraz Rzeszowie. Na naszej witrynie internetowej znajdziesz także inne artykuły o tematyce prawnej przydatne w codziennym życiu.