Umowy wzajemne
Na czym polega umowa wzajemna?
Umowy wzajemne to umowy na podstawie których obie ze stron są wzajemnie uprawnione oraz zobowiązane względem siebie. Dla przykładu umowa kupna-sprzedaży jest umową wzajemną, która polega na tym, że kupujący jest zobowiązany do zapłaty ceny natomiast sprzedawca do wydania towaru. Stosunek ten można również rozpatrywać po stronie uprawnień, i w tym przypadku sprzedawca jest uprawniony do otrzymania ceny produktu, a kupujący do otrzymania w zamian towaru. Umową wzajemną nie jest natomiast darowizna, nawet ta z poleceniem, bowiem obdarowany jest wyłącznie uprawniony, a nie zobowiązany. Ważne jest tutaj również to, aby świadczenia stron miały charakter ekwiwalentny. Oznacza to, że wartość wzajemnie świadczonych towarów lub usług są sobie równe, lub chociaż podobne. Nie chodzi tu jednak wyłącznie o obiektywną wartość ekonomiczną, ale przede wszystkim subiektywną świadomość stron. Przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umów wzajemnych stosuje się tylko w zakresie w jakim dany stosunek prawny nie jest w sposób bardziej szczegółowo uregulowany przez przepisy prawa cywilnego lub ustalenia stron (jeżeli nie naruszają przepisów ius cogens).
Zasady dotyczące umów o charakterze wzajemnym
Zasadą w przypadku świadczeń wzajemnych jest to, że powinny one zostać spełnione jednocześnie. Nie dotyczy to co oczywiste przypadków, gdy odmienne uregulowanie zawarte jest w umowie stron, przepisach regulujących dany stosunek prawny czy orzeczeniu Sądu. Gdy strony zobowiązane są do świadczenia wzajemnego każda ze tron może wstrzymać się ze świadczeniem do momentu otrzymania świadczenia ekwiwalentnego. Dla przykładu jeżeli sprzedawca nie chce wydać towaru kupujący ma prawo wstrzymać się z wykonaniem obowiązku zapłaty za ten towar. Jeżeli natomiast jedna ze stron spóźnia się ze spełnieniem swojego świadczenia można również wyznaczyć jej odpowiedni termin do wykonania świadczenia. Po upływie ww. terminu jeżeli druga strona nie wykona świadczenia strona wzywająca ma prawo do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Nie wyłącza to oczywiście możliwości domaganie się odszkodowania w związku z uszczerbkiem powstałym w związku z pozostawaniem w zwłoce z drugą stroną transakcji.
Skutki odstąpienia od umowy
W przypadku odstąpienia od umowy strony mają obowiązek zwrócić otrzymane świadczenia. W takim przypadku należy doprowadzić do sytuacji jaka istniałaby gdy umowa nigdy nie była zawarta. Jeżeli pomimo odstąpienia od umowy strona nie zwraca świadczenia drugiej stronie przysługuje prawo do zwrócenia się ze stosowanym powództwem do Sądu. Pozew ten może sporządzić adwokat, radca prawny, a także zatrudniony w firmie prawnik in house. Osoby te mogą również reprezentować przedsiębiorcę podczas procedury sądowej. Klientów indywidualnym reprezentować mogą natomiast co do zasady wyłącznie prawnicy posiadujący uprawnienia korporacyjne (adwokaci/ radcy prawni).
Pomoc Kancelarii
Jeżeli chcesz uzyskać więcej informacji dotyczących regulacji związanych ze stosunkami prawnymi mającymi charakter umów wzajemnych zapraszamy do kontaktu z Kancelarią w Przeworsku, Jarosławiu oraz Rzeszowie.